Σπ. Λαβδιώτης, 7-7-2018

   Το έτος 2010, θα μείνει βαθιά ριζωμένο στη μνήμη του κόσμου ως το δυσοίωνο έτος της εθνικής ταπείνωσης με την υπογραφή του Α’ Μνημονίου. Ο λόγος, η σύγχρονη Ελλάδα θα τεθεί για ακόμη μια φορά στην ιστορία της υπό οικονομική επιτροπεία και θα είναι έρμαιο στα καπρίτσια και επιταγές των διεθνών δανειστών.

   Η επιβολή των δρακόντειων μέτρων λιτότητας του Α’ Μνημονίου που προκάλεσαν μεγάλη δυστυχία στην κοινωνία και την κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας, θα συνοδευτεί με τον ευφημισμό των δανειστών «μεταρρυθμίσεις». Η δε άκριτη αύξηση φόρων, οι οριζόντιες περικοπές μισθών, συντάξεων και πάσης φύσεως κοινωνικών παροχών, και η μαζική ανεργία θα μετονομαστούν σε «φιλική προς την ανάπτυξη» προσαρμογή. Όλα αυτά τα επώδυνα μέτρα λιτότητας και οι υπέρογκες δανειακές απαιτήσεις, θα λάβουν χώρα ακριβώς 180 χρόνια – σε πλήρη αντίθεση – από την ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου του 1830.

   Το Πρωτόκολλο του Λονδίνου της 3ης Φεβρουαρίου 1830, που υπέγραψαν οι τρείς εγγυήτριες δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία και Ρωσία) στη Διάσκεψη του Λονδίνου, διακήρυξε την ανεξαρτησία της Ελλάδος με μορφή πολιτεύματος τη βασιλική μοναρχία. Πλην όμως, παρεχώρησε σ’ αυτές το δικαίωμα εκλογής του βασιλιά χωρίς να ερωτηθεί ο ελληνικός λαός. ^[1] Την έλευση του Όθωνα στην Ελλάδα το 1833 την συνοδεύει δάνειο 60 εκατ. γαλλικών φράγκων (Ff), το οποίο καθορίστηκε από τις εγγυήτριες δυνάμεις και την Βαυαρία και θα καταβάλλονταν σε τρις ισόποσες δόσεις. Ωστόσο, η 3η δόση του δανείου των Ff 20 εκατ. ουδέποτε καταβλήθηκε, αλλά παρακρατήθηκε, όπως και τώρα,^[2] από τους πιστωτές για την εξυπηρέτηση του δανείου. Από τα υπόλοιπα Ff 40 εκατ., τα Ff 35 εκατ. αντί να χρησιμοποιηθούν για την ανοικοδόμηση και ανάπτυξη της χώρας, σπαταλήθηκαν κυρίως σε έξοδα της Αντιβασιλείας και του βαυαρικού στρατού.

   Πόροι από μια νεοσύστατη χώρα που ήταν ένας σωρός ερειπίων, η ασφάλεια από ληστείες και πειρατείες απουσίαζε και η τραπεζική πίστη βρίσκονταν στα χέρια των σαράφηδων και των τοκογλύφων, είναι αναμενόμενο να μην υπάρχουν για την αποπληρωμή δανείων. Συν το γεγονός, όσα ποσά εκταμιεύτηκαν δεν αξιοποιήθηκαν για επενδύσεις της κατεστραμμένης ελληνικής οικονομίας. Οι τόκοι που απαιτείτο να καταβάλλονται στους δανειστές ανέρχονταν σχεδόν στο ήμισυ των ετήσιων εσόδων του κράτους! Ως αποτέλεσμα, επεβλήθησαν προκρούστεια μέτρα λιτότητας.

   Τα μέτρα λιτότητας περιελάμβαναν, α) απόλυση του 1/3 των δημοσίων υπαλλήλων και μείωση 20% των μισθών όσων παρέμειναν, β) παύση πληρωμών των συντάξεων (την εποχή εκείνη συντάξεις δεν δίνονταν στο σύνολο του πληθυσμού, μόνο σε ορισμένες κατηγορίες), γ) κατάργηση των υγειονομικών υπηρεσιών του κράτους και των διπλωματικών αποστολών στο εξωτερικό, δ) απόλυση όλων των μηχανικών του δημοσίου και παύση των δημοσίων έργων, ε) μείωση των στρατιωτικών δαπανών 60%, που περιελάμβανε και μείωση του μισθού και του αριθμού, και αντί για μισθό οι αξιωματικοί έπαιρναν χωράφια, ζ) αύξηση φόρων και δασμών και επιβολή προκαταβολής στο φόρο εισοδήματος και της δεκάτης (φόρος αγροτικής παραγωγής).

   Παρά τα τυραννικά μέτρα λιτότητας – η σύγκριση με τα σημερινά είναι εύλογηπου ελήφθησαν για την αποπληρωμή του χρέους, το καλοκαίρι του 1843 η ελληνική κυβέρνηση ενημερώνει τους δανειστές ότι αδυνατεί να πληρώσει τη δόση του χρέους και ζητά νέο δάνειο. Οι εγγυήτριες δυνάμεις αρνούνται, εκτός και εάν η κυβέρνηση δεχθεί να υπογράψει Μνημόνιο. Έτσι, γεννήθηκε το Μνημόνιο – το οποίο οι πολιτικοί μας σήμερα το πολλαπλασίασαν σε Μνημόνια- και μαζί γεννήθηκε η επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, που οδήγησε στην παραχώρηση Συντάγματος και, ακολούθως η Ελλάδα κήρυξε στάση πληρωμών. Ήταν η 2η χρεοκοπία (η πρώτη επήλθε το 1827, πριν ακόμα δημιουργηθεί επίσημα το Ελληνικό κράτος) και η χώρα βρέθηκε πολύ φτωχότερη από την ημέρα που υπέγραψε το ληστρικό δάνειο. Αφενός, το χρέος με τον ανατοκισμό ανήλθε στα Ff 90 εκατ., αφετέρου, τα μέτρα οδήγησαν σε μακροχρόνια ύφεση.

   Θεωρούμε ο αναγνώστης πήρε μια γεύση ότι σχεδόν τίποτε στο φαινόμενο των χρεοκοπιών κρατών και στη ανάλγητη συμπεριφορά των δανειστών δεν είναι καινούργιο, καθώς τα οικονομικά προβλήματα είναι κυκλικά και επαναλαμβανόμενα, διότι η ανθρώπινη φύση δεν αλλάζει. Εξ ου και το σκηνικό της σημερινής ελεγχόμενης χρεοκοπίας της Ελλάδος είναι παρεμφερές με τη 2η χρεοκοπία. Εντούτοις, υπάρχουν αξιόλογες διαφορές. Όπως, το πολιτικό καθεστώς το 1833 ήταν βασιλική μοναρχία, ενώ το 2010 είχαμε δημοκρατία. Ή μήπως έχει καταλυθεί το Σύνταγμα της χώρας με τους όρους του Α’ Μνημονίου και με την ηγεμονική στάση της ΕΚΤ, αφού ελέγχει τη δημιουργία του χρήματος και είναι ο απόλυτος ρυθμιστής του τραπεζικού συστήματος.

   Το Ελληνικό Σύνταγμα έχει σαφώς καταλυθεί, διότι η δανειακή σύμβαση των € 110 δις του Α’ Μνημονίου, ουδέποτε κυρώθηκε από τη Βουλή (απαιτείται η υπερψήφιση από τα 3/5 των μελών – 180 βουλευτές). Όσον άφορα την υπέρ-εθνική ΕΚΤ, οι υπερεξουσίες της απορρέουν από τις διατάξεις της Συνθήκης του Μάαστριχ. Η Βουλή τον Ιούλιο 1992, υπερψήφισε τη Συνθήκη και μεταβιβάσθηκε η νομισματική κυριαρχία της χώρας στη νομισματική αρχή που ιδρύθηκε το 1999, και ονομάζεται Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η ΕΚΤ, είναι μια ανεξάρτητη (independent) από πολιτική επιρροή κεντρική τράπεζα, δεν δανείζει στα κράτη-μέλη της ζώνης του ευρώ, χαράσσει την ενιαία νομισματική πολιτική και έχει το αποκλειστικό προνόμιο της έκδοσης του ευρώ, το οποίο ενώ το δημιουργεί ex nihilo, το χορηγεί με τόκο.

   Συνεπώς, εφόσον το Σύνταγμά μας θέτει το κυριαρχικό δικαίωμα έκδοσης του εθνικού νομίσματος εκτός συνταγματικού πλαισίου, ^[3] η ΕΚΤ έχει πλήρη εξουσία να πράττει όπως αυτή νομίζει στα θέματα νομισματικής πολιτικής. Τώρα, το πώς λογικώς δύναται να συμβιβαστούν η έννοια της λαϊκής κυριαρχίας με τη στέρηση του δημοκρατικού δικαιώματος να αποφανθεί ο λαός για το νόμισμα της χώρας του είναι μια άλλη ιστορία. Αυτή είναι η ουτοπία των ελλήνων πολιτικών, διακυβέρνηση της χώρας χωρίς χρήμα, αλλά με δανεικά! Και πώς θα επιτευχτεί η πολύκροτη ανάπτυξη με δανεικά, όταν η ΕΚΤ δεν δανείζει τα κράτη και οι τράπεζες συνεχίζουν να επουλώνουν τις πληγές τους;

   Κλείνοντας την ιστορική αναδρομή αξίζει να σημειωθεί ότι η χρεοκοπία του 1843, έγινε ενώ ίσχυε ο χρυσός κανόνας και η νεοϊδρυθείσα Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (1842) είχε το εκδοτικό προνόμιο της κοπής εθνικού νομίσματος. Σήμερα, ο κλοιός της ΕΚΤ είναι πιο ασφυκτικός, διότι η Ελλάδα έχει απεμπολήσει το δικαίωμα έκδοσης του δικού της χρήματος και είναι χρήστης και όχι εκδότης νομίσματος, όπως όλα τα κράτη-μέλη του ευρώ. Ούτως, η χώρα δεν μπορεί να εκδώσει το χρέος της στο δικό της νόμισμα- διχοτομείται η δημοσιονομική από τη νομισματική πολιτική- διότι διατηρεί τη δημοσιονομική ευθύνη, ενώ τη νομισματική την έχει η ΕΚΤ, η οποία αρνείται να δώσει στοιχεία πώς δημιουργήθηκε αυτό το ογκώδες δημόσιο χρέος της Ελλάδος. Σπύρος Λαβδιώτης, 7 Ιουλίου 2018

ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ

1   « Ηγεμών Άρχων της Ελλάδος» θα οριστεί ο Λεοπόλδος της δυναστείας της Σαξονίας – Κοβούργου (Saxe – Coburg), ο οποίος αρνήθηκε τον ελληνικό θρόνο και στη θέση του ορίστηκε ως Βασιλεύς των Ελλήνων ο νεαρός Όθων Λουδοβίκος φον Βίτελσμπαχ (1815 – 1867) υπό την κηδεμονία τριών Βαυαρών αντιβασιλέων.

2   Το 3ο Μνημόνιο της 14ης Αύγουστου 2015, το οποίο συνοδεύονταν με τη δανειακή σύμβαση των € 86 δις, συμπεριελάμβανε € 25 δις για την ανακεφαλαιοποίηση των ‘ελληνικών’ τραπεζών, που έχουν παρακρατηθεί.

3   Το άρθρο 80 του Συντάγματος, παρ. 2, αναφέρει ότι « Νόμος ορίζει τα σχετικά με την κοπή ή την έκδοση του νομίσματος», και αφορά τον νόμο ενισχυμένης ισχύος λειτουργίας της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ). Μ’ άλλα λόγια, ο νόμος εκχωρεί το δικαίωμα της έκδοσης του εθνικού νομίσματος και την εποπτεία της πίστωσης του τραπεζικού συστήματος στην Τράπεζα της Ελλάδος. Ωστόσο, η ΤτΕ μετά από 90 χρόνια λειτουργίας συνεχίζει να είναι ιδιωτικός οργανισμός, μια ανώνυμος εταιρία που η συντριπτική πλειοψηφία του μετοχικού της κεφαλαίου (92%) παραμένει άγνωστη στον ελληνικό λαό. Και από την ένταξη της Ελλάδος στην Ευρωζώνη, η ΤτΕ δεν έχει το δικαίωμα έκδοσης εθνικού νομίσματος, είναι μια ανεξάρτητη αρχή και ακολουθεί τις κατευθυντήριες γραμμές και οδηγίες της ΕΚΤ. Η ΕΚΤ, που εδρεύει στη Φραγκφούρτη έχει το μονοπώλιο της έκδοσης του ευρώ με τόκο.