Σπύρος Στάλιας (*), 6 Σεπ. 2018

Μετά εννέα χρόνια μνημονίων έχουμε ύφεση και ανεργία. Οι πολίτες χρεωστάνε στο Κράτος και στις Τράπεζες. Το Κράτος και οι Τράπεζες χρεωστάνε στους δανειστές τους. Κράτος και Τράπεζες λεηλατούν τους πολίτες. Τους παίρνουν σπίτια και τους μπλοκάρουν τους λογαριασμούς. To κρατικό και το ιδιωτικό χρέος είναι δυσβάστακτο και μη εξυπηρετήσημο. Η κοινωνία φαίνεται να είναι στα όρια της, παρά την προπαγάνδα περί του αντιθέτου.

Μνημόνια επιβάλλονται από το 2010 που υποτίθεται ότι θα άλλαζαν την κατάσταση, ενώ αυτή γίνεται πιο ζοφερή. Βγήκαμε από τα Μνημόνια, μας διαβεβαίωσαν, ενώ επί της ουσίας εφαρμόζουμε ένα νέο Μνημόνιο, που λέγεται Μεταμνημονιακές Υποχρεώσεις, που περιγράφει, με την ιδία αναλγησία ακριβώς, τι πρέπει να κάνουμε, όπως τα προηγούμενα Μνημόνια.

Επί της ουσίας τι λένε όλα τα Μνημόνια?

Υπάρχουν βαρίδια στην Ελληνική Οικονομία που παρεμποδίζουν στην οικονομία να αναπτυχτούν οι δυνάμεις προώθησης της,  έτσι ώστε η Ελλάδα να μπει στην ανάπτυξη.

Ποιες επί της ουσίας είναι αυτές οι οπισθοδρομικές δυνάμεις που παρεμποδίζουν την ανάπτυξη της χώρας μας;

Τα υψηλό μεροκάματα, οι υψηλοί μισθοί και οι παχυλές συντάξεις. Με μια λέξη οι αμοιβές.

Η εφαρμογή των Μνημονίων, επί της ουσίας, αποσκοπούσε στην καταστροφική μείωση των αμοιβών. Η νέα ελεύθερη αγορά εργασίας θα  θεραπεύει τα πάντα μετά. Τόσο απλά. Η μείωση των αμοιβών συνιστούν “τις μεταρρυθμίσεις” που ακούτε.

Και ενώ αυτά εφαρμόζονται, τα αποτελέσματα είναι αντίθετα από αυτά που επροσδοκούντο. Εν τούτοις επιμένουν στην άσκηση της ίδιας πολιτικής.

Εδώ κάτι δεν πάει καλά θα μπορούσε να πει κάποιος. Όχι, ισχυρίζονται οι μνημονιακοί, στη βάση ότι όλα αυτά θα επιτελεσθούν μακροχρονίως, χωρίς όμως ο χρόνος αυτός να προσδιορίζεται.

Ποιοι είναι οι κερδισμένοι από αυτή την κατάσταση; Οι Τραπεζίτες, οι Γραφειοκράτες των Βρυξελλών και μια δραξ Πολιτικών, υπάλληλων των παραπάνω, που αυτοπροσδιορίζονται με παρωχημένους πολιτικούς όρους, για να υποκρύπτουν την νεοφιλελεύθερη ταυτότητα τους, η αθλιότητα μακιαβελικού ψεύδους στην αποθέωση του, που συνωθούνται για να καταλάβουν την εξουσία, που τους δίνεται ‘δημοκρατικά’, ενώ η πολιτική παραμένει η ιδία.

Μπορούμε να αλλάζουμε Κυβέρνηση αλλά όχι πολιτική. Τι είδους δημοκρατία είναι αυτή? Μα τι Δημοκρατία μας επιβάλει το Ευρώ και η ΕΕ;

Αλλά από την οικονομική ιστορία της παγκόσμιας μεγάλης κρίσης του 1929, που μας οδήγησε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και τις μετέπειτα κρίσεις από το 1980 και μετά, και από την μεγάλη κρίση του 2008, που όλες πρόεκυψαν υπό καθεστώς νεοφιλελευθερισμού, μάθαμε, με την βοήθεια της επιστημονικής ανάλυσης, ότι οι κρίσεις προεκλίθησαν από την έλλειψη συνολικής ζήτησης με αποτέλεσμα οι άνθρωποι και τα μέσα της οικονομίας αθέλητα να παραμένουν ανενεργά.

Ακόμα μάθαμε ότι η ελεύθερη αγορά δεν διαθέτει κάποιο μαγικό ραβδί, αυτή την κατάσταση να την μεταβάλει, πράγμα που σημαίνει ότι η ανεργία και η πτώση της παραγωγής να είναι διαρκής.

Αυτό επισυμβαίνει επειδή η απόφαση για δαπάνη, που προηγείται πάσης εκκίνησης οποιουδήποτε έργου, λαμβάνεται υπό συνθήκες πλήρους αβεβαιότητας ως προς το μέλλον. Αυτό ουσιαστικά ισχύει ιδιαιτέρως όσον αφορά στις δαπάνες για επενδύσεις, από τις όποιες εξαρτάται το εισόδημα (ΑΕΠ), αλλά και από την επιθυμία των ανθρώπων να αποταμιεύσουν που εξαρτάται από το εισόδημα (ΑΕΠ).

Αμφότερα, επένδυση και αποταμίευση είναι που κινούν το καπιταλιστικό σύστημα.

Αλλά στο καπιταλιστικό σύστημα δεν υπάρχουν σταθερές και μόνιμες δυνάμεις που να γεννούν ικανές επενδυτικές δαπάνες που θα μπορούν να απορροφήσουν τους πόρους εκείνους που μια κοινωνία θεληματικά αποταμιεύει, όπου ο κάθε εργαζόμενος θα μπορούσε να απασχοληθεί με τους τρέχοντες μισθούς.

Στην περίπτωση που υπάρχει ανεργία, δεν υπάρχει κάποιος μηχανισμός μέσω του οποίου οι άνεργοι θα μπορούσαν να πείσουν τους κατόχους κεφαλαίων ότι θα είναι κερδοφόρο γι αυτούς να τους απασχολήσουν.

Και πράγματι δεν  υπάρχει τέτοιος μηχανισμός εκτός και αν υπάρξει αυτόνομη αύξηση της συνολικής ζήτησης.

Κατά συνέπεια, εφ όσον κανείς δεν επενδύει, τότε το κράτος έχει την υποχρέωση να παρέμβει και να δαπανήσει σε υποδομές, σε δημόσια έργα, σε παραγωγικές επενδύσεις, στην υγεία στην παιδεία χωρίς να νοιάζεται για το ύψος των ελλειμμάτων, και να οδηγήσει τους ανέργους στη δουλειά, να απασχολήσει τους διαθέσιμους πόρους, να κατανικήσει την φτώχεια την αρρώστια και το έγκλημα που είναι συνακόλουθα της ανεργίας, και  να οδηγήσει την χώρα στην οικονομική ανάπτυξη.

Μεγάλο εμπόδιο στον τρόπο αυτό σκέψης, ότι η δαπάνη είναι η κινητήριος δύναμη της οικονομίας,  αποτελεί η αντίληψη που έχουν επιβάλλει οι τραπεζίτες νεοφιλελεύθεροι και οι πολιτικοί τους, ασχέτως ταμπέλας (είναι τα κόμματα που είναι στη Βουλή), ότι το χρήμα είναι ένα πέπλο. Τι σημάνει αυτό;

Σημαίνει ότι το χρήμα είναι ένα πέπλο με την έννοια ότι μας παρεμποδίζει να δούμε την πραγματική λειτουργία της οικονομίας και να πιστεύουμε ότι το χρήμα επηρεάζει την παραγωγή και την απασχόληση.  Σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία των νεοφιλελευθέρων το χρήμα δεν παίζει κανένα ρολό στην οικονομία εκτός από το να επηρεάζει τις τιμές.

Με άλλα λόγια η αύξηση της προσφοράς του χρήματος δημιουργεί πληθωρισμό και η μείωση του αποπληθωρισμό.

Αν δηλαδή έχεις 1,5 εκατ. ανέργους και δαπανήσει το κράτος στις κατηγορίες που προανέφερα, θα έχουμε πληθωρισμό και όχι μείωση της ανεργίας.

Η μείωση της ανεργίας γίνεται μέσω των χαμηλών αμοιβών και της διάλυσης του κράτους. Δεν επηρεάζει τις πραγματικές μεταβλητές της οικονομίας την παραγωγή, την απασχόληση, το επιτόκιο. Το χρήμα πάντα επιστρέφει στην οικονομία, ποτέ δεν παρακρατείται.

Φυσικά errare humanum est  (το να πλανάσαι είναι ανθρώπινο). Αλλά όταν η οικονομική ιστορία των κρίσεων, η πράξη  και η αναλυτική επιστήμη, έχουν αποδείξει ότι αυτό δεν ισχύει, άλλα αντίθετα το χρήμα επηρεάζει τις πραγματικές μεταβλητές της οικονομίας, την παραγωγή, εισόδημα και επιτόκιο,  τότε αν εξακολουθεί κάποιος να πιστεύει το αντίθετο  ή τρελός είναι ή κάτι άλλο εξυπηρετεί, πονηρό εις βάρος των άλλων ανθρώπων. Υπάρχουν και οι αφελείς, ακόμα και οι αμαθείς και οι χειρότεροι, οι ημιμαθείς που όλοι είναι φοβισμένοι λόγω έλλειψης γνώσης.

Έχουμε μάθει πια όμως ότι το χρήμα δεν είναι ένα πέπλο. Πρώτον, το χρήμα είναι αποθήκη αξίας και ως τέτοιο, μπορεί να αποταμιευθεί με ποικίλες μορφές παρά να δαπανηθεί.

Ο δεύτερος λόγος που το χρήμα αποταμιεύεται  είναι ότι παίζει τον σημαντικότερο ρόλο στο καθορισμό του επιτοκίου, που σημαίνει ότι ένα δεδομένο επιτόκιο, μπορεί να μην επιτρέψει την διαδικασία της δημιουργίας επενδυτικών αγαθών που θα αντιστάθμιζε την ανεργία. Αποτέλεσμα να έχουμε πτώση της παραγωγής και ανεργία.

Τώρα έχουμε μια πλήρη εικόνα του τι σημαίνει χρηματική οικονομία της παραγωγής. Σημαίνει ότι η παραγωγή γίνεται με σκοπό την συσσώρευση χρηματικού πλούτου. Η οικονομία είναι εγχρήματος και όχι ανταλλακτική όπου οι άνθρωποι στοιβάζουν υλικά αγαθά όπως η ΕΕ ισχυρίζεται σε όλο τον πλανήτη.

Σε μια τέτοια κατάσταση ανεργίας και πτώσης της παραγωγής, τα νοικοκυριά δεν έχουν χρήμα να δαπανήσουν και λόγω αβεβαιότητας προτιμούν να αποταμιεύουν, οι επιχειρήσεις δεν επιθυμούν να δανειστούν γιατί έχουν αβεβαιότητα αν οι επενδύσεις τους θα είναι κερδοφόρες και έτσι ο μόνος που μπορεί να δαπανήσει είναι το Κράτος.

Το Κράτος που εκδίδει το δικό του νόμισμα, που ελεύθερα διακυμαίνεται στην αγορά, ποτέ δεν πτωχεύει και έχει την απεριόριστη δυνατότητα να δαπανά έως ότου στη χώρα επιτευχθεί η πλήρης απασχόληση χωρίς να νοιάζεται για τα ελλείμματα.

Τα ελλείμματα τους Κράτους, οι Δαπάνες του, είναι τα έσοδα του Ιδιωτικού Τομέα, είναι έσοδα δικά μας του Λάου!!! Αυτό μην το ξεχνάτε όπως και ότι το πλεόνασμα του Κράτους είναι το δικό μας έλλειμμα, έλλειμμα του ιδιωτικού τομέα και δεν συνιστά νοικοκύρεμα του Κράτους, όπως ισχυρίζονται οι πονηροί τραπεζίτες και πολιτικοί.

Το Κράτος πάντα μπορεί να καλύψει τα ελλείμματα του αφού εκδίδει το νόμισμα του, και μπορεί πάντα να καταπολεμά τον πληθωρισμό αφού μπορεί να κανονίσει οι αμοιβές να μην είναι παραπάνω από την παραγωγικότητα της εργασίας και από την άλλη φορολογεί και αφαιρει από την οικονομία χρήμα που μπορεί να είναι πληθωριστικό, όταν χρειαστεί.  Με την έκδοση δε ομολόγων καθορίζει το επιτόκιο στο ύψος που θα καθιστά τις επενδύσεις εφικτές.

Μετά δέκα χρόνια αποτυχημένων μνημονίων και φτώχειας δεν θα πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε αλλιώς, και να κατανοήσουμε ότι τα οικονομικά που εφαρμόζουν στη χώρα μας είναι αναποτελεσματικά, που πλουτίζουν τραπεζίτες και άθλιους πολιτικούς;

Επιτέλους ας νικήσουμε το φόβο που μας διακατέχει, γιατί όλοι ξέρουμε ότι ο φόβος κάνει κακό ως προϊόν αγνωσίας.

spyridonstalias@hotmail.com

(*) – Οικονομολόγος Ph.D