Σπ. Λαβδιώτης, 4-7-2018

   Όπως διαπιστώσαμε στην προηγούμενη δημοσίευση του πολύκροτου SWAP 2001 της Goldman Sachs, η Eurostat σε συνεργασία με τον επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ – κεκλισμένων των θυρών για τα λοιπά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου – διόγκωσαν αθέμιτα το δημοσιονομικό έλλειμμα του έτους 2009 κατά € 28 δις. Ως εκ τούτου, το έλλειμμα εκτοξεύτηκε στο 15.4% σε σχέση με το ΑΕΠ, και η Ελλάδα ανακηρύχτηκε επίπλαστα η πρωταθλήτρια της δημοσιονομικής κραιπάλης στη ζώνη του ευρώ. Αυτό επετεύχθη παράτυπα, με την αυθαίρετη καταχώρηση € 28 δις « εικονικών» εγγραφών, οι οποίες αντικατέστησαν τις πραγματικές δαπάνες που προέρχονταν από ζημιές του καταρρεύσαντος ‘ελληνικού’ τραπεζικού συστήματος.

    Οι ζημιές των τραπεζών προήλθαν κατεξοχήν από τον ιδιωτικό τομέα, λόγω υπερβολικής πιστωτικής επέκτασης των τραπεζών σε δανεισμό των νοικοκυριών και επιχειρήσεων και σχετίζονται σε επουσιώδη βαθμό με τις δαπάνες του ελληνικού δημοσίου. Ωστόσο, με τη συναίνεση των πολιτικών μεταβιβάστηκαν μέσω του κρατικού προϋπολογισμού στην πραγματική οικονομία για να τις πληρώσει ο ανήμπορος να αντιδράσει αποτελεσματικά Έλληνας φορολογούμενος, με το άθλιο επιχείρημα τού: “too big to fail”, είναι « πολύ μεγάλες για να αποτύχουν».

    Αυτή η κυνική πράξη υπήρξε η αφετηρία της κοινωνικοποίησης των τεραστίων ζημιών των τραπεζών που είχαν άδεια λειτουργίας από την Τράπεζα της Ελλάδος. Όμως, οι ζημιές ήταν «πολύ μεγάλες» να τις απορροφήσει η Ελλάδα, με αποτέλεσμα να καταστραφεί για πολλά χρόνια η οικονομία της. Οι διεθνείς αρχές, οι περίοπτοι θεσμοί, με πρωτοπόρο την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), θα απαντήσουν με την Μακιαβελική ρήση « ο σκοπός αγιάζει τα μέσα».

    Προέχει ο υπέρτατος σκοπός της διάσωσης της κορωνίδας του ευρωπαϊκού νομισματικού συστήματος, του ενιαίου ευρώ. Το δήλωσε δημοσίως – όπως είδαμε, χωρίς χειρόγραφο – ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Mario Draghi, ότι θα κάνει «οτιδήποτε χρειαστεί» – “whatever it takes”- για να διατηρηθεί το ευρώ. Κι αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ηθικοί φραγμοί μπροστά στην επίτευξη του «ιερού σκοπού». Το ακατανόητο είναι, γιατί η ελληνική πολιτική ηγεσία συνέπραξε σύσσωμη στη σύγχρονη τραγωδία και αποφάσισε την αυτοκαταστροφή της Ελλάδος. Οι κυρίαρχες δυνάμεις της ζώνης του ευρώ, Γερμανία και Γαλλία είχαν σοβαρούς λόγους και αποφάσισαν «πάση θυσία» να διασώσουν το ενιαίο νόμισμα, εμείς γιατί αποφασίσαμε να διασώσουμε τις τράπεζες και να αυτοκαταστραφούμε;

    Μάλιστα, η ίδια η ελληνική κυβέρνηση πρωτοστάτησε, όπως είδαμε με έκπληξη, ^[1] στο να μεταμορφωθεί η ελληνική κρίση από χρηματοπιστωτική σε δημοσιονομική κρίση. Έκτοτε, διαιωνίζεται η ετικέτα του «μαύρου πρόβατου» της Ευρωζώνης, της σπάταλης χώρας των «τεμπέληδων» ελλήνων. Έτσι είναι πλέον γνωστή η Μεγάλη Κρίση της Ελλάδος σε όλη την οικουμένη, ως Κρίση Χρέους κι όχι ως Κρίση τού από τη γέννησή του ελαττωματικού νομισματικού μηχανισμού του ευρώ. Τα στοιχεία καταδεικνύουν ότι ήταν ένα ‘προμελετημένο’ δημιούργημα των ελληνικών και ευρωπαϊκών αρχών με γενεσιουργό δύναμη την ΕΚΤ και αιχμή του δόρατος τις υπηρεσίες της Eurostat και της ΕΛΣΤΑΤ.

    Επικοινωνιακά, είναι πολύ διαφορετικό στο δημόσιο αίσθημα και την κοινή γνώμη το « καλά να πάθεις» για την δημοσιονομική σου κραιπάλη· σου αξίζει ακόμη να χάσεις και τη δημόσια περιουσία σου. Κι άλλο εσύ ο ίδιος, ως κράτος να αποδέχεσαι και να συμπράττεις να σου περνάει ο εταίρος σου χρέη τα οποία δεν απορρέουν από τις δραστηριότητες σου και, να μην αντιδράς. Τουναντίον, να τα αποδέχεσαι και να πληρώνεις τόκους υπό μορφή κοινοτικής «αλληλεγγύης», προσπαθώντας να αποζημιώσεις τους υπαίτιους της συμφοράς και, το χειρότερο, τα αθέμιτα χρέη να τα περνάς στις πλάτες του λαού που εκπροσωπείς.

    Τα αθέμιτα χρέη τα επιβεβαιώνει το ίδιο το Υπουργείο των Οικονομικών στον κρατικό προϋπολογισμό 2010: « δεν περιλαμβάνονται στις δαπάνες εξυπηρέτησης χρέους κεντρικής κυβέρνησης οι εξοφλήσεις βραχυπρόθεσμων τίτλων εξωτερικού ECP (Euro Commercial Paper) ύψους € 28.002 εκατ. το 2009».^[2] Εντούτοις, στο χρέος της κεντρικής κυβέρνησης συμπεριλήφθηκε το ισόποσο των δαπανών € 28 δις με «εικονικές» εγγραφές του δημοσιονομικού ελλείμματος. Ως αποτέλεσμα, το δημόσιο χρέος από € 262 δις το 2008 (109 % του ΑΕΠ) να εκτιναχθεί στα € 299 δις το 2009, μια ετήσια αύξηση € 37 δις, η οποία αντιστοιχεί στο 126% του ΑΕΠ.

    Στο οικονομικό έτος 2010, το ύψος του δημοσίου χρέους θα ανέλθει ακόμη πιο ψηλά στα € 340 δις ή 148 % του ΑΕΠ. Η αύξηση του χρέους σε απόλυτους αριθμούς ανέρχεται στα € 41 δις, ήτοι είναι μεγαλύτερη έναντι του 2009. Το Ελεγκτικό Συνέδριο μας ενημερώνει ότι στην αύξηση του Δημοσίου Χρέους περιλαμβάνεται καταβολή δόσης κεφαλαίου του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) ύψους € 1.5 δις. Επίσης, πληρωμές του δημοσίου στο λογαριασμό της Τράπεζας της Ελλάδος, ο οποίος περιλαμβάνει και ένα κονδύλι συνολικού ποσού € 7.72 δις, που αφορά την επανέκδοση από τον ΟΔΔΗΧ ειδικών τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου σε άυλη μορφή για διευκόλυνση χρηματοδότησης που χορηγήθηκε σε διάφορα πιστωτικά ιδρύματα. ^[3]

Όπως βλέπουμε, το ελληνικό δημόσιο χρέος αυξήθηκε με ραγδαίους ρυθμούς μετά την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, και πήρε δραματικές διαστάσεις με την ενσωμάτωση μέρους των ζημιών των τραπεζών. Οι αποκληθείσες «εγγυήσεις» του ελληνικού δημοσίου, που αφορούν ανεξόφλητα δάνεια, συνιστούσαν «ζεστό χρήμα», ήταν τίτλοι χρέους, απ’ ευθείας δανεισμός από το Δημόσιο, είτε μέσω του ΟΔΔΗΧ έκδοσης ειδικών ομολόγων ή με βραχυπρόθεσμο δανεισμό μέσω της ευρωαγοράς.

    Οι «εγγυήσεις» που χορηγήθηκαν στις τράπεζες, οφείλουμε να θυμηθούμε, ότι « δεν καταγράφονται στο ύψος του δημοσίου χρέους σύμφωνα με έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και βάσει υπουργικών αποφάσεων της κυβέρνησής μας». Αυτές ανέρχονται στα € 49.6 δις το 2010, και αποτελούν νέες εγγυήσεις που χορηγήθηκαν κατά το οικονομικό έτος. Νέα δάνεια, που επωμίσθηκε το δημόσιο, δηλαδή ο έλληνας φορολογούμενος, για χάρη των «ιερών αγελάδων», των τραπεζών, υπό την προϋπόθεση της άντλησης ρευστότητας για τις ανάγκες της οικονομίας. Αυτό όμως δεν συνέβη, διότι οι ‘ελληνικές’ τράπεζες είχαν πρόβλημα «φερεγγυότητας». Έπρεπε να καλύψουν τις ‘μαύρες τρύπες’ της κεφαλαιακής τους ανεπάρκειας. Αυτός είναι ο λόγος που η χορήγηση δανείων στα νοικοκυριά και επιχειρήσεις μειώθηκε δραματικά από το 2010 και μετέπειτα και μαζί, η προσφορά του χρήματος στην οικονομία. Αντί για ρευστότητα, η χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα μειώθηκε κατακόρυφα από € 258 δις το 2010 στα € 184 δις στα τέλη του 2017, ήτοι – € 74 δις ή – 28.7 %. ^[4] Σπύρος Λαβδιώτης, 4 Ιουλίου 2018

ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ

1   Στο Μέρος 4ο επί του προβλήματος του δημοσίου χρέους, γίνεται αναφορά πώς η πολιτική ηγεσία ‘χάθηκε’ στη μετάφραση και μετέτρεψε τη χρηματοοικονομική (financial) σε δημοσιονομική (fiscal) κρίση, για να υπαχθεί η Ελλάδα στο μηχανισμό στήριξης με την υπογραφή του Α’ Μνημονίου.

2   Κρατικός Προϋπολογισμός 2010, Εισηγητική Έκθεση, Κεφάλαιο 4, σελ. 107-108

3   Έκθεση Ελεγκτικού Συνεδρίου επί του Απολογισμού και Ισολογισμού του Κράτους για το Οικονομικό έτος 2010, 21 Οκτωβρίου 2011, σελ. 56- 63. Στη λίστα της χορήγησης ειδικών τίτλων σε Τράπεζες βάσει του ν. 3723/2008, περιλαμβάνονται 17 τραπεζικά ιδρύματα που λειτουργούσαν στην ελληνική επικράτεια μεταξύ των οποίων και οι τέσσερες συστημικές τράπεζες, Alpha, Eurobank, Εθνική, και Πειραιώς. Επίσης, τραπεζικοί οργανισμοί που δεν υπάρχουν, είτε συγχωνεύτηκαν είτε χρεοκόπησαν, όπως η Αγροτική τράπεζα, η οποία έλαβε ειδικούς τίτλους του ελληνικού δημοσίου αξίας € 1.4 δις.

4   Τράπεζα της Ελλάδος, Στατιστικά Δελτία Οικονομικής Συγκυρίας, 2008 -2017.