Βάσος Λυσσαρίδης, 31 Ιανουαρίου 2017

Συνέντευξη στους Ιάκωβο Τσαγγάρη, Κυριάκο Κολοβό, Σοφία Ιορδανίδου, Αντώνη Δ. Παπαγιαννίδη*

Προς στιγμή, οι συνεντεύξεις με τον Δρ. Βάσο Λυσσαρίδη εμφανίζουν μια ομοιότητα λόγω της κεντρικής θέσης που κατέχει σ’ αυτές το Κυπριακό. Εντούτοις, σε κάθε μία, είναι βέβαιο ότι ο δημοσιογράφος και ο αναγνώστης θα βρίσκουν πάντοτε κάτι καινούργιο που δεν είχαν υπόψη τους.

Στα 95 του χρόνια ο «γιατρός» γνωρίζει ότι έχει ακόμα τις πνευματικές δυνάμεις και είναι παρών στις εξελίξεις με τον τρόπο του, αλλ’ αυτό που τον στενοχωρεί, όπως μας εκμυστηρεύεται, είναι που συνειδητοποιεί ότι του λείπουν τα νιάτα του όταν βλέπει πως δεν μπορεί να βγει έξω, ενώ θα ήθελε να συμμετέχει, να είναι μέσα στον κόσμο.

Ερώτηση: Έχοντας ζήσει το Κυπριακό εν τη γενέσει του, και με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις, ποιο ρόλο νομίζετε έχει παίξει η κοινή γνώμη στο να λαμβάνονται πολιτικές αποφάσεις, στο να αρχίζουν και να σταματούν οι διαπραγματεύσεις, για μία λύση που ποτέ δεν έρχεται;

Β. Λ.: Παρά το γεγονός ότι ο κόσμος δεν βρίσκεται σε καθημερινή δραστηριότητα, δεν έχουμε οργισμένα πλήθη στις πλατείες, πρέπει να ομολογήσω ότι σε αρκετές κρίσιμες ώρες η πλειοψηφία στράφηκε προς την ορθή κατεύθυνση. Το Σχέδιο Ανάν, για παράδειγμα, το προπαγάνδιζαν όλες οι ξένες πρεσβείες, ιδίως οι δυτικές, ρίχνοντας πάρα πολλά λεφτά για να πείσουν τον λαό. Επιπλέον, οι πλειοψηφικές πολιτικές ηγεσίες ήταν ουσιαστικά υπέρ του Σχεδίου. Όταν πρωταρχίσαμε την εκστρατεία για να απορριφθεί το Σχέδιο Ανάν ένας φίλος, ξένος πρέσβης, όταν ήρθε να με δει, μου είπε: «Mα εσύ είσαι σοβαρός άνθρωπος; Θέλεις να γίνεις Δον Κιχώτης;» Και του είπα «Αν υπάρχουν ανεμόμυλοι σαν εσάς, χρειάζονται Δον Κιχώτες σαν εμένα για να απαλλαγούμε από αυτό το Σχέδιο». Αλλά το είχαν θεωρήσει δεδομένο ότι θα περάσει, διότι ο ΔΗΣΥ είπε ‘Ναι’, το ΑΚΕΛ είπε θα ψηφίσουμε ‘Όχι’ για να τσιμεντώσουμε το ‘Ναι’ και δεν εργάστηκαν εναντίον του σχεδίου. Παρόλα αυτά πήραμε 76%. Αυτό δείχνει ότι σε όλες τις κρίσιμες ώρες, αν καταφέρουμε να εμπλέξουμε τον λαό, μπορούμε να έχουμε αποτέλεσμα.

Ερώτηση: Εσείς γιατρέ, μια ιστορική φιγούρα της Κύπρου, πάντοτε υπήρξατε διστακτικός, αν όχι απορριπτικός στις διάφορες λύσεις, δεν αισθάνεστε μια πικρία που ο κομματικός σχηματισμός που αντιπροσωπεύσατε σπανίως πήγε ψηλά στις κάλπες;

Β. Λ.: Δεν θα έλεγα πικρία, διότι η δική μου η μοίρα θα ήταν χειρότερη αν είχα πετύχει πολιτειακές θέσεις. Αλλά, ασφαλώς, απογοήτευση αισθάνομαι, διότι παρά το γεγονός ότι στις δύσκολες ώρες πείθαμε τον λαό να πάρει τις σωστές αποφάσεις, δεν καταφέραμε να τον έχουμε σε διαρκή κινητοποίηση προς την ορθή κατεύθυνση.

Η Τουρκία δεν θέλει διχοτόμηση, θέλει τον πλήρη έλεγχο

Ερώτηση: Μετά το Σχέδιο Ανάν δημιουργήθηκε, ομολογουμένως, μια αρνητική εικόνα, διεθνώς, για την Κύπρο και την ελληνοκυπριακή κοινότητα. Πόσο επιτυχημένη κρίνετε την στρατηγική που ακολούθησε η Κυπριακή Δημοκρατία και η ελληνοκυπριακή κοινότητα για ανατροπή της εικόνας αυτής; Αν το καταφέραμε, σε ποιο βαθμό το πετύχαμε;

Β. Λ.: Καταφέραμε το βασικό. Να μην γίνει δεκτό το Σχέδιο Ανάν! Γιατί αν γινόταν δεκτό, οι τουρκικοί σχεδιασμοί θα βρίσκονταν ήδη σε ένα τελικό στάδιο. Για να βρεις τη σωστή θεραπεία πρέπει να έχεις μια σωστή διάγνωση. Άρα, θα πρέπει να διαγνώσουμε τι θέλει η Τουρκία στην Κύπρο.

Ορισμένοι λένε ότι η Τουρκία θέλει διχοτόμηση. Η Τουρκία δεν θέλει διχοτόμηση. Αν ήθελε διχοτόμηση θα την εφάρμοζε το 1974 – και ποιος θα την εμπόδιζε; Η Τουρκία θέλει πλήρη έλεγχο των κυπριακών εξελίξεων με τη μέθοδο της Αλεξανδρέττας. Δηλαδή, αλλοίωση της δημογραφικής σύνθεσης της Κύπρου και σε κάποιο στάδιο, αν και εφόσον πετύχει τουρκική πλειοψηφία, οπότε θα γίνει και οπαδός δημοκρατικών θέσεων και της αυτοδιάθεσης. Βέβαια η διχοτόμηση είναι ένας κίνδυνος διότι, αν η Τουρκία θεωρήσει ότι δεν είναι δυνατό και ότι μπορεί να πετύχει τη διχοτόμηση, μπορεί πράγματι να την βρούμε μπροστά μας. Αλλά πρέπει να ξέρουμε ποιοι είναι οι τελικοί στόχοι.

Μας τους είπε ο Νταβούτογλου ανοικτά, αλλά δεν τους λαμβάνουμε υπόψη. Είπε ότι «έστω και αν δεν υπήρχε ούτε ένας Τουρκοκύπριος, θα έπρεπε να τον εφεύρουμε για να μπορούμε να έχουμε παρέμβαση στις εξελίξεις».

Ερώτηση: Θεωρείτε ότι μπορέσαμε να ανατρέψουμε το κλίμα της αποενοχοποίησης της Τουρκίας; Δηλαδή πετύχαμε να θεωρείται ακόμα η Τουρκία κατοχική δύναμη μετά την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν, ή νομίζετε ότι δεν θεωρείται πλέον κατοχική δύναμη;

Β. Λ.: Κι αν το πετύχαμε ποια ήταν τα αποτελέσματα; Ακόμα και η Ενωμένη Ευρώπη μιλά για κατοχή, τα Ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών μίλησαν γι’ αυτο. Τι βγαίνει; Το ζήτημα είναι να κινητοποιήσουμε συμμαχίες για να απαλλαγούμε από την κατοχή.

Τώρα, είναι ακόμα χειρότερα τα πράγματα. Όταν εμείς οι ίδιοι μιλούμε για εσωτερικές ιθαγένειες, για πολιτικές πλειοψηφίες (που σημαίνει πλήρη φυλετικό διαχωρισμό), κρατάμε δύο ταυτότητες, μία ότι είμαι Κύπριος και μία ότι είμαι Ελληνοκύπριος.

Όταν γνωρίζουμε ότι δεν θα πάνε όλοι οι πρόσφυγες στις πατρογονικές τους εστίες, όταν το κατάλοιπο εξουσίας παραμένει στα συνιστώντα κράτη που σημαίνει ότι πρόκειται για συνομοσπονδία και όχι ομοσπονδία. Όταν ακόμα και έμμεσα η κυριαρχία πηγάζει όχι από τον κυπριακό λαό ως σύνολο, αλλά από τις κοινότητες. Όλα αυτά δείχνουν ότι δυστυχώς υπάρχει μία εκτροπή, με δική μας υπευθυνότητα. Όταν η εκτροπή γίνεται με υπαιτιότητα των ξένων πείθουμε ευκολότερα…

Ερώτηση: Η στάση ή η κοινή γνώμη στην Ελλάδα παίζει ρόλο; Έπαιξε ρόλο, θετικό ή αρνητικό, στις Κυπριακές εξελίξεις;

Β. Λ.: Ασφαλώς παίζει ρόλο. Ο μόνος συμμαχικός παράγοντας που έχουμε μόνιμα είναι ο ελληνικός λαός.  Κυβερνήσεις κατά καιρούς μπορεί να μην διαδραμάτισαν τον σωστό ρόλο όπως η λαϊκή βάση. Εγώ έχω κάνει περισσότερες ομιλίες στον Ελλαδικό χώρο παρά στον Κυπριακό. Και βρίσκω κατανόηση και πιέζω πολλές φορές τις Κυβερνήσεις προς την ορθή κατεύθυνση. Άρα αν μιλάμε για τον Ελληνικό λαό, αυτός είναι ο μόνος πάγιος σύμμαχος της κυπριακής υπόθεσης. Αν μιλούμε για Κυβερνήσεις, πρέπει να μιλήσουμε για την κάθε μια χωριστά.

Ερώτηση: Τη δεκαετία του 1980, σε έναν τοίχου κάποιου χωριού με πρόσφυγες έγραφε «Ψηφίστε Λυσσαρίδη για επιστροφή». Πιστεύετε ότι αυτό το μήνυμα κρατάει τη διαχρονικότητά του ακόμα και σήμερα;

Β. Λ.: Μπορεί από άποψη ψήφων να μην έφεραν τα αποτελέσματα που θέλαμε. Δεν πήραμε εξουσία και έτσι δεν είχαμε την ευκαιρία να εφαρμόσουμε μια θετική εθνικοαπελευθερωτική πολιτική. Αλλά πείσαμε αρκετούς, εκτός από την ΕΔΕΚ φυσικά η οποία είναι προσαρμοσμένη στο σύνολό της, να μας ακούνε σε κρίσιμες ώρες. Και, όπως είπα και στο Σχέδιο Ανάν, να συμπορεύονται μαζί μας προς την ορθή κατεύθυνση.

Η ουσία και η διατύπωση

Ερώτηση: Η ΕΔΕΚ με πρόσφατη απόφασή της τοποθετήθηκε κατά της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Σωστά πάρθηκε αυτή η απόφαση σε συνάρτηση με τη δική σας θέση η οποία έλεγε «ας μου δώσουν το περιεχόμενο και εγώ θα βρω την ταμπέλα»;

Β. Λ.: Πάντα το λέω! Το ένα δεν αντικρούει το άλλο. Να εξηγήσω γιατί. Ήμασταν πάντοτε εναντίον της διζωνικής δικοινοτικής, ως αδόκιμου όρου. Και είπαμε «Αν μας πείτε τι εννοείτε, γράψετε ότι είμαι Μαρία. Αρκεί να μου δώσετε το σωστό περιεχόμενο».

Στην επιμονή τους να βάλουν τη διζωνική δικοινοτική, τον Σεπτέμβριο του 2009, τους ανάγκασα να πούμε: Ενότητα χώρου, κράτους, οικονομίας, θεσμών, να φύγουν τα ξένα στρατεύματα, οι εγγυήσεις, οι έποικοι και να εφαρμοστούν όλες οι βασικές ελευθερίες και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αν αυτό είναι διζωνική δικοινοτική, πες μου ποιος δεν θα τη δεχόταν; Αυτό μάλιστα θα έλεγα ότι είναι και λίγο υπερβολικό από πλευράς απαιτήσεων και όμως το πέτυχα. Είχαν δεύτερες σκέψεις και δεν το επαναλαμβάνουν πλέον.

Αλλά και τώρα λέω, αν μου δώσουν μια σωστή λύση όπως την περίγραψα τώρα και μου βάλουν έναν ορισμό αδόκιμο, θα πω όχι; Δεν είναι ο ορισμός που θα καθορίσει την στάση μου, αλλά η ουσία της πρότασης. Αλλά γιατί τώρα; Διότι επί τη βάσει της διζωνικής δικοινοτικής, η δική μας πλευρά αρχίζει να λέει: «Μα τι θέλετε να κάνουμε; Αφού δεχτήκαμε τη διζωνική δικοινοτική, πρέπει να έχουμε εκ περιτροπής προεδρία, χωριστές πλειοψηφίες»… όλα αυτά τα οποία λένε. Τότε λέμε είναι καιρός να πούμε στον λαό ότι ο όρος είναι μεν αδόκιμος, αλλά κατάντησε και επικίνδυνος τώρα.

 Η σημασία της οικονομικής κρίσης

Ερώτηση: Έπαιξε ρόλο σε αυτή τη συγκυρία η οικονομική κρίση για να πιεστεί η κοινή γνώμη ώστε η κυπριακή κυβέρνηση να προχωρήσει στις διαπραγματεύσεις;

Β. Λ.: Νομίζω ναι. Ο λαός κουράστηκε. Και σου λένε: «Τώρα που είναι κουρασμένος ο λαός θα είναι δυνατόν να δεχτεί πράγματα που δεν θα δεχόταν υπό άλλες προϋποθέσεις». Φαίνεται ότι δικές τους δημοσκοπήσεις έχουν δείξει ότι δεν θα δεχθεί.  Γι’ αυτό, αν προσέξατε, έγινε μια μικρή στροφή. Αυτό το αποδίδω στη διάγνωση ότι, αν βάλουν ένα Σχέδιο όπως εκείνο που συζητούν, δεν θα περάσει πάλι από δημοψήφισμα.

Ερώτηση: Γιατρέ, πώς γεννήθηκε το σλόγκαν, που αφορά το κόμμα σας, «όλοι μας αγαπάνε αλλά δεν μας παντρεύονται», από την στιγμή που η συντριπτική πλειοψηφία του κυπριακού λαού ήθελε ουσιαστικά αυτά που εσείς πρεσβεύατε;

Β. Λ.: Πιστεύω ότι υπήρχε μια ανόητη κομματική πειθαρχία στον κυπριακό λαό. Τώρα είναι καλύτερα τα πράγματα. Ο πατέρας μου ήταν με το τάδε κόμμα και εγώ θα είμαι με αυτό που ήταν ο πατέρας μου. Εμείς με τα χέρια ξύναμε βράχους για να κάνουμε μια μικρή διέξοδο να περάσουμε. Το θεωρώ κατόρθωμα ότι καταφέραμε να εδραιώσουμε ένα κόμμα.

Έγιναν πολλές προσπάθειες και πριν από εμάς. Είχαν σοσιαλιστικό κόμμα ο Γαλατόπουλος, ένας αξιόλογος άνθρωπος από την Πάφο, και ο Χριστιανός, ο γιατρός από τη Λεμεσό. Δεν πέτυχαν! Και άλλα κόμματα που ανήλθαν στην επιφάνεια φεύγουν, λόγω δυστυχώς της κακώς νοούμενης κομματικής πειθαρχίας. Πρέπει να πω όμως ότι διαγιγνώσκω μια στροφή. Ακόμα και αυτή η γενιά άρχισε να έχει μια διαφοροποίηση. Η επόμενη θα διαφοροποιηθεί πλήρως.

Από το «Όχι» στο «Ναι»;

Ερώτηση: Υπάρχει ακόμη μια μεγάλη αμηχανία στον κόσμο και μία παντελής έλλειψη αντίδρασης. Ενώ η συντριπτική πλειοψηφία έλεγε «Όχι», τώρα φαίνεται σαν να μην υπάρχει αντιπολίτευση στο «Ναι».

Β. Λ.: Δεν θα συμφωνούσα. Υπάρχει αντιπολίτευση από τα μικρά κόμματα. Απεναντίας, πιστεύω ότι αν παρουσιαστεί σήμερα μπροστά στο λαό ένα νέο ανάλογο Σχέδιο, τώρα θα έχουμε 80% εναντίον. Βρίσκω ανθρώπους που μου λένε τα καλύτερα λόγια και μετά μου λένε «ξέρεις εγώ ψηφίζω άλλο κόμμα». Αλλά τι σημαίνει αυτό; Πολλοί μου λένε αυτό είναι κοροϊδία αλλά καλή κοροϊδία. Σημαίνει ότι θέλει να ακούσει τη φωνή μου και την γνώμη μου και στην ώρα της κρίσης με λαμβάνει υπόψη.

Ακόμα και το δικό μας το κόμμα, όταν ξεκίνησε ως σοσιαλιστικό είχε υπόβαθρο τον πατριωτισμό. Ήταν τα παιδιά του Πενταδακτύλου, ήταν οι ασθενείς μου, δηλαδή ήταν μιας άλλης μορφής ξεκίνημα. Ο σοσιαλισμός έγινε κτήμα αυτών των ανθρώπων αργότερα. Όχι όλων, αλλά μιλάω για αρκετές μάζες.

Ο λαός είναι κουρασμένος και αυτό είναι επικίνδυνο, διότι ένας κουρασμένος λαός σου λέει «να τελειώνω», αλλά έχω την εντύπωση ότι και οι ίδιοι του «Ναι» έχουν διαπιστώσει ότι δεν περνάει και γι’ αυτό άρχισαν να κάνουν μερική στροφή στις θέσεις τους: «Ότι η λύση πρέπει να είναι σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο, με το ευρωπαϊκό δίκαιο, τα ανθρώπινα δικαιώματα πρέπει να είναι κατοχυρωμένα», πράγματα που δεν έλεγαν πριν λίγο καιρό.

 Ο ρόλος των ΜΜΕ στη διαμόρφωση της Τουρκοκυπριακής κοινής  γνώμης

Ερώτηση: Τα Μέσα Ενημέρωσης είναι γενικώς αποδεκτό ότι παρέχουν γνώση στον λαό για να διαμορφώσει άποψη, όπως και στην ηγεσία του. Πόσο θεωρείτε ότι τα ελληνοκυπριακά ΜΜΕ συνέβαλαν στην κατανόηση της τουρκοκυπριακής κοινότητας και της Τουρκίας;

Β. Λ.: Δεν θα τους έβαζα όλους στην ίδια μοίρα. Θα έλεγα ότι υπάρχουν Μέσα τα οποία συνέτειναν προς αυτή την κατεύθυνση. Επομένως, ο καθένας πρέπει να κριθεί για το τι κάνει ο ίδιος· όχι σαν μια ολότητα. Η τουρκοκυπριακή κοινότητα νομίζω ότι είναι αρκετά ενήμερη. Μου κάνει εντύπωση παρακολουθώντας από την τηλεόραση Τουρκοκύπριους που έρχονται και δίνουν συνεντεύξεις. Θα έλεγα ότι μια μεγάλη μερίδα είναι ενάντια στην κηδεμονία της Τουρκίας. Και κάναμε και εμείς λάθη.

Είχαμε διαδηλώσεις 5 και 10 χιλιάδων Τουρκοκυπρίων στην Πλατεία Σαραγίου, εναντίον της ασφυκτικής πολιτικής της Τουρκίας, και ανοίξαμε τα οδοφράγματα και δημιουργήσαμε ένα κλίμα ψευδοελπίδας, το οποίο, δυστυχώς, υπονόμευσε την επαναστατικότητα των Τουρκοκυπρίων. Αλλά και σήμερα ακόμη έχω την εντύπωση ότι υπάρχουν αρκετά καλά ποσοστά που προτιμούν να ζήσουν μαζί μας παρά υπό την κηδεμονία της Τουρκίας. Να τα καλλιεργήσουμε.

Ερώτηση: Πώς θα το κάνουμε αυτό;

Β. Λ.: Με κομματικές επαφές. Αυτά που γίνονται στο Λήδρα Πάλας κάτι λένε· όχι πολλά πράγματα, βεβαίως. Φυσικά, η πρόσβασή μας είναι περιορισμένη. Δεν θα μας δώσει χώρο ο Μπαϊράκ να μιλήσουμε στους Τουρκοκύπριους. Πρέπει να βρούμε μεθόδους. Ένας σταθμός, ειδικά, γι’ αυτόν τον σκοπό. Εμείς δεν έχουμε τα μέσα ούτε τη δυνατότητα να το κάνουμε.

Ερώτηση: Δηλαδή, θεωρείτε ότι αν καλέσει ο Μπαϊράκ έναν δικό μας πολιτικό, θα έκανε καλά αν πήγαινε να μιλούσε από τις συχνότητες του Μπαϊράκ;

Β. Λ.: Να πάει στην άλλη πλευρά, όχι! Εγώ δεν πήγα και δεν πάω. Να πάω και να δείξω ταυτότητα σε ένα καθεστώς το οποίο είναι παράνομο; Αυτό είναι εντελώς ανεδαφικό. Να πας να δεις τι;

Ερώτηση: Αν ερχόταν ένας δημοσιογράφος του Μπαϊράκ, ενδείκνυται κάποιος Ελληνοκύπριος πολιτικός να του δώσει συνέντευξη;

Β. Λ.: Ασφαλώς. Όχι μόνο θα του δώσω, θα τον περιποιηθώ κιόλας!

Ερώτηση: Έχοντας εμπλακεί με την έκδοση κομματικών εφημερίδων, όπως «Τα Νέα» και «Ο Ανεξάρτητος», και παρακολουθώντας την πορεία του Τύπου, τόσο σε σχέση με το Κυπριακό όσο και με την εμπέδωση της δημοκρατίας, βλέπετε να λειτουργεί προς τη σωστή κατεύθυνση με το πέρασμα του χρόνου ή κρύβεται πίσω από τα διάφορα κομματικά και οικονομικά συμφέροντα;

Β. Λ.: Ας πούμε ότι και το δεύτερο ισχύει. Διότι ξέρετε πόσα εκατομμύρια ξοδεύτηκαν για το Σχέδιο Ανάν; Απίστευτοι αριθμοί, αν αυτά που λένε οι ίδιοι οι Αμερικανοί είναι σωστά. Το ότι μπορεί να υπάρξει μια διάβρωση, επί τη βάσει ενός ψευδορεαλισμού: «Μα τι θέλετε; Έχουμε κατοχή. Να διώξουμε τους Τούρκους με τη βία δεν μπορούμε· δεν έχουμε τη δυνατότητα. Οι ξένοι βλέπουν ο καθένας τα συμφέροντά του και επομένως δεν θα έχουμε ουσιαστική βοήθεια σε ένα αγώνα ουσιαστικό. Άρα τι θέλετε να κάνουμε;» Και πετυχαίνει ως ένα βαθμό να δώσει μια εικόνα. Όταν όμως του εξηγήσεις ότι κανένας δεν μπορεί να αγνοήσει τα αριθμητικά ισοζύγια και τα εμπλεκόμενα συμφέροντα, αλλά η τέχνη είναι να αξιοποιήσεις τα εμπλεκόμενα συμφέροντα, ακριβώς επειδή τα μελέτησες σωστά, ώστε να μπορέσεις να τα παρασύρεις προς τη δική σου κατεύθυνση. Γιατί η Κύπρος, παρά τα μικρά της μεγέθη, τα οποία δυστυχώς την έκαναν θύμα πολλών επιδρομών, έχει και το πλεονέκτημα ότι βρίσκεται σε μια γεωγραφική θέση απίστευτα σημαντική και με τις σχέσεις με την περιοχή τώρα και την εξεύρεση πετρελαίων κλπ, ο ρόλος της γίνεται ακόμα πιο σημαντικός.

*  Ο Ιάκωβος Τσαγγάρης και ο Κυριάκος Κολοβός είναι απόφοιτοι του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Επικοινωνία και Νέα Δημοσιογραφία». Η Σοφία Ιορδανίδου είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια και επιστημονική υπεύθυνη του Μεταπτυχιακού Προγράμματος και υπεύθυνη έκδοσης της «Δ». Ο Αντώνης Δ. Παπαγιαννίδης είναι νομικός, δημοσιογράφος και σύμβουλος έκδοσης της «Δ».  

==================

Συμπλήρωση GMR:   ΕΠΙΣΗΣ από τον σύνδεσμο https://greek-market-research.com/article/an-etheloysia-den-gonatiseis-oyte-nekro-den-mporoyn-na-se-gonatisoyn-aytos-itan-o-vasos-lyssaridis/ , ας μείνει στην Ιστορία πως “Αυτός ήταν ο Βάσος Λυσσαρίδης!”

Πηγή: dimosiografia.com