ΣΧΟΛΙΟ G-M-R:   Ναι !  του έτους 2010.

Του Βασίλη Σεραφειμάκη,   Πέμπτη, 2 Σεπτεμβρίου 2010

Πώς γίνεται ενώ όλα τα κόμματα και όλοι οι πολιτικοί συμφωνούν ότι η χώρα πρέπει να βγει από την κρίση, να μην έχει μέχρι σήμερα καμία συγκεκριμένη πρόταση; Τυχαίο; Δεν νομίζω, που λέει και η γνωστή διαφήμιση.

Νομίζετε ότι εάν τα πολιτικά επιτελεία και οι αναλυτές είχαν κάποιες συγκεκριμένες προτάσεις, δεν θα τις είχαν κατεβάσει στη δημοσιότητα; Δεν θα είχαμε τώρα να συζητάμε επί συγκεκριμένων οικονομικών μέτρων; Αντί για συγκεκριμένες όμως προοπτικές, ακούμε συνέχεια ευχολόγια για ένα «καλύτερο αύριο» -και έχομε μάλιστα και επιπλήξεις εάν κάποιος τολμήσει να πει ότι ο αυτοκράτωρ είναι γυμνός («Τρομάζετε τον κόσμο!»).

Πού οφείλεται αυτή η γύμνια, αυτή η απόλυτη ένδεια συγκεκριμένων προτάσεων εξόδου από την κρίση; Μα πού αλλού; Στο ότι δεν υπάρχουν!

Με τα σημερινά δεδομένα δεσμεύσεων και υποχρεώσεων μέσα στις οποίες είναι περιορισμένη η χώρα μας, είναι αδύνατον να υπάρξει πραγματική αναπτυξιακή προοπτική. Για ποιες προτάσεις μου λέτε λοιπόν; Είμαστε καταδικασμένοι να βελτιώνομε τους αριθμούς, να σταματήσομε σιγά-σιγά όλη την αγορά –μέχρι που να φτάσουμε τους «Στόχους» μας – και να πεθάνει ο γάϊδαρος!

Η έλλειψη οιασδήποτε δυνατότητας εφαρμογής αναπτυξιακής δημοσιονομικής πολιτικής εκ μέρους του κράτους, δηλ. της εκάστοτε εκλεγμένης κυβέρνησης, απαγορεύει τη λήψη οιουδήποτε μέτρου που θα έφερνε οικονομική ανάπτυξη –ή έστω που θα σταμάταγε τον κατήφορο που μας έχει πάρει.

Η παραίτηση της χώρας μας από τα δημοσιονομικά της όπλα ήταν οικειοθελής –και μάλιστα χαιρετίστηκε τότε με ενθουσιασμό από την μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού (όπως και τα γκάλοπ αλλά και τα εκλογικά αποτελέσματα έδειξαν). Η συμφωνία του λαού για την προσχώρηση μας στην Ευρωζώνη (και την καθιέρωση του Ευρώ στην Ελλάδα) ήταν σχεδόν καθολική, διότι ο πολύς κόσμος πίστευε ότι μόνον έτσι θα μπορέσουν να διορθωθούν τα πολλά και πραγματικά Κακώς Κείμενα της χώρας, δηλ. η διαφθορά στο Δημόσιο, η τρομερή γραφειοκρατία, οι συχνές αυθαιρεσίες των κρατικών οργάνων, η συστηματική μη εφαρμογή των νόμων, και άλλα πολλά. Πιστεύαμε δηλ. ότι θα «έμπαινε μία τάξη» στην Ελλάδα μέσω της νομισματικής πειθαρχίας και θα μας «έστρωνα» οι Ευρωπαίοι, αφού δεν μπορούμε να «στρώσουμε» εμείς μόνοι μας.

Πράγματι, τα χρόνια και σοβαρά προβλήματα λειτουργίας του όλου κρατικού μηχανισμού είναι υπαρκτά (για να μην πούμε για την γενικότερη ηθική παρακμή στην οποία η κατάσταση αυτή έχει ρίξει την ελληνική κοινωνία –άλλη συζήτηση αυτή!). Αλλά λύνονται με απευθείας αντιμετώπιση και μόνον –και όχι πλαγίως όπως νομίζαμε τότε (οι περισσότεροι). Θέλουμε να μειωθεί η διαφθορά στο Δημόσιο; Να καθιερώσουμε διαφανείς και δημόσιες διαδικασίες παντού, να νομοθετήσουμε το Πόθεν Έσχες για όλους, να ανοίξουμε τις αγορές. Θέλουμε να μειωθεί η γραφειοκρατία; Να μειώσουμε σε 3 όλες τις εγκρίσεις που χρειάζεται οποιαδήποτε αίτηση για επένδυση, να συγκεντρώσουμε αρμοδιότητες, να ορίσουμε χρονικό περιορισμό μες στον οποίο πρέπει το Δημόσιο να απαντήσει σε αίτηση επενδύσεως (αλλιώς θεωρείται εγκεκριμένη!).

Αλλά λύση δεν αποτελεί η υιοθέτηση ενός νομίσματος επί του οποίου δεν έχουμε ουδεμία επιρροή και η παραίτηση μας από τη δυνατότητα άσκησης οιασδήποτε ανεξάρτητης οικονομικής (δημοσιονομικής) πολιτικής!

Ο Σύνδεσμος Ελλήνων Βιομηχάνων έχει συνηγορήσει μέχρι σήμερα σε όλα τα μέτρα «περιορισμού του κράτους και των κρατικών δαπανών» που έχουν πάρει οι διάφορες κυβερνήσεις, ανεξαρτήτως κόμματος. Αυτή η συνηγορία του ΣΕΒ, προφανώς, οφείλεται στην επιθυμία των Ελλήνων παραγωγών και εμπόρων, την πραγματική και καθ’ όλα θεμιτή επιθυμία, να καταπολεμηθούν τα νοσηρά φαινόμενα της σπατάλης, της γραφειοκρατίας, της ευνοιοκρατίας και του παρασιτισμού που χαρακτηρίζουν το ελληνικό κράτος.

Επαναλαμβάνουμε όμως: Η συμμετοχή της χώρας μας στην Ευρωζώνη και η εγκατάλειψη κάθε δυνατότητας άσκησης ανεξάρτητης δημοσιονομικής πολιτικής δεν έχουν καμία σχέση με αυτά τα φαινόμενα!

Θα μπορούσε η χώρα μας να είναι πρότυπο καλής λειτουργίας του κράτους, μα είχαμε ένα κράτος που να λειτουργεί καλύτερα κι από το Ελβετικό ή το Γερμανικό (εάν τα δεχθούμε σαν υποδείγματα χρηστής λειτουργίας) – αλλά και πάλι θα ήμασταν εν μέσω της ίδιας βαθύτατης, σοβαρότατης οικονομικής κρίσης την οποία τώρα περνάμε. Ο μόνος τρόπος όταν μία χώρα δεν έχει δυνατότητα να ενισχύσει δημοσιονομικά την ιδιωτική ανάπτυξη (όπως δηλ. είναι όλες οι χώρες της Ευρωζώνης) είναι να έχει μία ισχυρή εξαγωγική οικονομία. Η Γερμανία σήμερα παραμένει ισχυρή παρ’ όλο που από το Μάρκο πήγε στο Ευρώ διότι είναι μία ισχυρότατη εξαγωγική οικονομία – και όχι απλά επειδή «το γερμανικό κράτος λειτουργεί καλά».

Μία αναγκαία διευκρίνιση. Ναι, η Γερμανία έχει μπορέσει να έχει ισχυρή εξαγωγική οικονομία επειδή έχει καλά οργανωμένο κράτος –είναι προφανές ότι η ιδιωτική οικονομία και η ανταγωνιστικότητα της (οι εξαγωγές της) ωφελούνται όταν έχουν να κάνουν με έναν ευέλικτο, γρήγορο, σχετικά αδιάφθορο, φιλικά διακείμενο κρατικό μηχανισμό.

Και η εξαγωγική οικονομία είναι αυτή, όπως είπαμε, που δίνει τη δυνατότητα σε ένα κράτος, όπως η Γερμανία, να μπορεί να πειθαρχεί στα Κριτήρια του Μάαστριχτ, δηλ. να έχει εγκαταλείψει και αυτή τη δυνατότητα άσκησης ανεξάρτητης δημοσιονομικής πολιτικής, και να παραμένει ισχυρή ως οικονομία. Γι’ αυτό η γερμανική οικονομία πετάει, και το γερμανικό κράτος έχει πρωτογενές πλεόνασμα – Διότι εμείς, οι αγοραστές των γερμανικών προϊόντων και υπηρεσιών (και καλά κάνουμε και τα αγοράζουμε!), υποκαθιστούμε τις δημοσιονομικές κινήσεις που απαιτούνται για μία παρόμοια οικονομική ανάπτυξη όπως της Γερμανίας.

Θυμίζουμε ότι η γερμανική μηχανή πήρε μπροστά μεταπολεμικά δια μέσω συγκεκριμένων δημοσιονομικών, ενισχυτικών μέτρων (από το εξωτερικό και το εσωτερικό). Αλλά θυμίζουμε και ότι ποτέ δεν εγκατέλειψε το Μάρκο! (Του άλλαξε απλώς όνομα όταν είχε γίνει πλέον η ισχυρότερη εξαγωγική οικονομία της Ευρώπης και το λέμε όλοι Ευρώ…).

Πίσω στην Ελλάδα: Υπάρχουν τελικά συγκεκριμένες προτάσεις; Πώς θα βγούμε από την κρίση; Πώς θα σταματήσουν να κλείνουν τα εμπορικά καταστήματα, όπως λένε οι ανταποκρίσεις του Capital.gr, και να απολύονται εργαζόμενοι; (Δηλ. να αφαιρείται από αυτούς τους εργαζομένους/καταναλωτές η δυνατότητα να καταναλώσουν, να ρίξουν χρήμα στην αγορά ?

Προσωπικά δεν περιμένω να ακούσω καμία συγκεκριμένη πρόταση, ούτε από οικονομικούς αναλυτές ούτε από την Έκθεση Θεσσαλονίκης. Δεν υπάρχει προοπτική ούτε καν να αρχίσουμε να συζητάμε σοβαρά το πρόβλημα μας, δηλ. το πώς θα βγούμε από την κρίση, όσο είμαστε κολλημένοι στις αντιλήψεις περί Εθνικής Οικονομίας που έχουν επιβάλλει οι καλοί μας φίλοι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Κι αυτοί το καλό μας θέλουνε!

Ειλικρινά το λέω! Κι αυτοί πιστεύουν (ειλικρινά!) ότι ο γάϊδαρος λίγο ακόμα θέλει και θα μάθει να μην τρώει…

* Ο κ. Β. Σεραφειμάκης είναι οικονομολόγος και ανώτερο στέλεχος εταιρείας πετρελαιοειδών