ΣΧΟΛΙΟ G-M-R:    Κάθε βοήθεια για μη αυτόματη μετάφραση, ευπρόσδεκτη.

Πολύς λόγος για τις περίφημες αγορές στα διαγγέλματα επιτυχίας του κυβερνώντων. Η εδώ ανάρτηση άρθρου του κ. Γ. Καισάριου γίνεται αποκλειστικά προκειμένου να καταδείξει ότι και υπό το πρίσμα αυτό καθ’ εαυτό τα κυβερνητικά διαγγέλματα διαψεύδονται, παρ’ ότι η ιστοσελίδα προβάλει και αγωνίζεται για άλλη, καθοριστικά διαφορετική πρόταση εξόδου από την κρίση, από οικονομική, δικαιϊκή, ανεξαρτησιακή άποψη.

Γιώργος Καισάριος(*), 23 Αυγ. 2018

Περίληψη

Τα κύρια νέα αναφέρουν ότι η Ελλάδα έχει τερματίσει το 10ετές πρόγραμμα διάσωσης.

Στην πραγματικότητα, αυτό δεν είναι παρά πολιτικός καπνός και καθρεφτάκια.

Τίποτα δεν έχει αλλάξει στην Ελλάδα και δεν περιμένω τίποτα θετικό για το προβλέψιμο μέλλον.

Τα κύρια νέα αναφέρουν ότι μετά από πολλά χρόνια εξωτερικής χρηματοδότησης, τα ελληνικά (GREK) προγράμματα διάσωσης έχουν λήξει. Μια ιστορική ημέρα, λένε πολλοί. Λοιπόν, θα μπορούσατε να αγνοήσετε οτιδήποτε έχετε διαβάσει, επειδή η κατάσταση δεν έχει αλλάξει κατ’ ελάχιστο, και ο σημερινός “τερματισμός της εξωτερικής χρηματοδότησης” δεν είναι παρά πολιτικός καπνός και καθρεφτάκια.

Ο λεγόμενος “τερματισμός της εξωτερικής χρηματοδότησης” είναι προσωρινός στην καλύτερη περίπτωση. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει λόγο χρέους προς ΑΕΠ περίπου 180%.

Κατά τη γνώμη μου, για να μπορεί η Ελλάδα να σταθεί στα πόδια της με δικές της εντελώς δυνάμεις, θα πρέπει να είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει το σύνολο του χρέους της σε κάποια στιγμή στο μέλλον. Σημαίνει ότι τα διμερή δάνεια που έχει η Ελλάδα πρέπει να αναληφθούν από την αγορά. Ωστόσο, αυτό δεν θα συμβεί ποτέ, γιατί δεν νομίζω ότι κάποιος θα δανείσει σε χώρα με χρέος 180% του ΑΕΠ.

Πολιτική ως συνήθως

Η δημοτικότητα της τρέχουσας κυβέρνησης έχει πέσει σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ. Το 2019, η Ελλάδα θα έχει εθνικές εκλογές και υπάρχουν πολλοί που λένε ότι η κυβέρνηση πρέπει να κάνει κάτι για να προσπαθήσει να μείνει στο παιχνίδι. Έτσι, δηλώνοντας την ανεξαρτησία από τους δανειστές της, η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι οι ημέρες της λιτότητας έχουν τελειώσει και ότι τώρα μπορεί να επιδιώξει μια πιο «κοινωνική ατζέντα».

Η κυβέρνηση έχει σήμερα περίπου 24 δισεκατομμύρια ευρώ στα βιβλία, τα οποία είναι πιθανώς αρκετά για να φροντίσει για οποιοδήποτε οφειλόμενο χρέος για τα επόμενα 2 χρόνια. Έτσι, η Ελλάδα πιθανότατα δεν θα χρειαστεί να έχει πρόσβαση στις αγορές για λίγο. Και αν συμβαίνει αυτό, γιατί όλοι είναι τόσο ενθουσιασμένοι;

Γνωρίζοντας πάρα πολύ καλά την ελληνική πολιτική, έρχεται η ώρα των εκλογών, είμαι απόλυτα βέβαιος ότι η κυβέρνηση θα εξαπολύσει ένα ξέσπασμα δαπανών για να επηρεάσει τους ψηφοφόρους. Και όταν συμβαίνει αυτό, αμφιβάλλω πολύ ότι το τρέχον προσωρινό απόθεμα θα διαρκέσει για τα επόμενα 2 χρόνια.

Το σημερινό αποθεματικό των 24 δισ. Ευρώ είναι το προϊόν ενός πρόσθετου δανείου ύψους 15 δισ. Ευρώ από την Ευρώπη, ενώ παράλληλα επεκτείνεται η διάρκεια των δανείων κατά 10 έτη σε δάνεια ύψους 97 δισ. Ευρώ. Αυτό έγινε τον Ιούνιο για να βεβαιωθεί ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να σταθεί στα πόδια της, όταν το τρέχον πρόγραμμα υποστήριξης έκλεισε πριν από αρκετές ημέρες.

Έτσι, υπό τις παρούσες ρυθμίσεις, οι Ευρωπαίοι ηγέτες μπορούν να πουν στους ψηφοφόρους τους ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται πλέον να βοηθηθεί οικονομικά, και η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να πει ότι μπορεί να κάνει ό, τι θέλει από τώρα και στο εξής, γιατί κανείς δεν θα τους πει πώς να δαπανήσουν χρήματα.

Μακροπρόθεσμα, το σχέδιο δεν είναι βιώσιμο

Ωστόσο, ένα πρόβλημα θα προκύψει όταν η Ελλάδα κάνει χρήση των αγορών. Το κόστος για αυτό θα είναι πολύ υψηλότερο από αυτό που πληρώνει σήμερα. Το τρέχον κόστος του ελληνικού προγράμματος υποστήριξης είχε ένα επιτόκιο περίπου 1%, ενώ οι αγορές θα κοστίζουν περίπου 5 φορές υψηλότερες (αν και όχι υψηλότερες από αυτές). Και η αλήθεια είναι ότι αυτό δεν είναι ένα υψηλό τίμημα, δεδομένης της πρόσφατης ιστορίας της Ελλάδας ή του γεγονότος ότι το χρέος είναι 180% του ΑΕΠ.

Έτσι, καθώς περνούν τα χρόνια και η Ελλάδα παγιδεύει ολοένα και περισσότερο τις αγορές, το κόστος για τα δημόσια οικονομικά θα είναι πολύ υψηλότερο από αυτό που είναι σήμερα. Καθώς η Ελλάδα καταβάλλει περισσότερα δάνεια στους διμερείς δανειστές της, τελικά το κόστος για τα δημόσια οικονομικά θα γίνει αφόρητο. Σε εκείνο το σημείο, είτε τα χρέη θα συγχωρεθούν πάλι είτε η χώρα θα χρειαστεί και πάλι ευρωπαϊκή οικονομική βοήθεια.

Ωστόσο, αυτός δεν είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο δεν είμαι αισιόδοξος. Η Ελλάδα θα επιστρέψει σύντομα σε κάθε είδους προ της κρίσης ομαλότητα. Αρχικά, περίπου 500.000 Έλληνες έχουν πάει στο εξωτερικό για να βρουν καλύτερες συνθήκες εργασίας. Οι περισσότεροι από αυτούς τους ανθρώπους είναι μορφωμένοι και νέοι. Εγώ, για ένα, δεν αναμένω ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα επιστρέψει ποτέ στην προ της κρίσης εποχή του με ένα τόσο μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού στο εξωτερικό.

Ένας άλλος λόγος για τον οποίο δεν είμαι αισιόδοξος είναι ότι μέχρι σήμερα η χώρα εξακολουθεί να λειτουργεί χωρίς λειτουργικό τραπεζικό σύστημα. Ενώ το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης βαρύνει τους Έλληνες πολιτικούς, ευθύνονται και οι ευρωπαίοι πολιτικοί.

Φανταστείτε για λίγο τι θα ήταν η κατάσταση της οικονομίας των Η.Π.Α. με παρόμοιες τραπεζικές μετρήσεις.

Η Ελλάδα συμφώνησε σε ένα πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% ως ποσοστό του ΑΕΠ μέχρι το 2022. Ενώ δεν είμαι υπέρ των δαπανών προς υποστήριξη της οικονομίας, η αλήθεια είναι ότι ένα τόσο μεγάλο πλεόνασμα θα θέσει βασικά την Ελλάδα σε ένα οικονομικό χείλος.

Περίπου το 50% του πληθυσμού οφείλει φόρους, περίπου 50% του ΑΕΠ. Το σχέδιο της κυβέρνησης είναι να επιβαρύνει όλους τους θανάτους και να συλλέξει ό, τι μπορεί. Το γεγονός ότι περίπου το 50% του ελληνικού πληθυσμού κινδυνεύει να καταψυχθούν οι τραπεζικοί λογαριασμοί τους δεν ενοχλεί κανείς. Πώς μπορεί μια χώρα να αναπτυχθεί υπό αυτές τις συνθήκες;

Η αγορά δεν ήταν ενθουσιώδης

Πώς λοιπόν αντιδρούσε το Χρηματιστήριο Αθηνών τώρα που η Ελλάδα έχει ξανακερδίσει την “οικονομική ανεξαρτησία” της; Διορθώθηκε περίπου 1% την Τρίτη.

Και πώς έχουν κάνει οι ελληνικές τράπεζες τώρα που τα πράγματα υποτίθεται ότι είναι πολύ καλύτερα; Με λίγα λόγια, έχουν τάση σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ. Όλες οι μεγάλες ελληνικές τράπεζες Τράπεζα Πειραιώς, Εθνική Τράπεζα, Alpha Bank και EFG Eurobank διαπραγματεύονται στα χαμηλά 2018 και πολύ κοντά στα χαμηλότερα ρεκόρ όλων των εποχών.

Συμπέρασμα

Δεν βλέπω κανένα απολύτως λόγο να είμαι ενθουσιώδης ή αισιόδοξος για το γεγονός ότι η Ελλάδα θα μαγνητοσκοπήσει τις αγορές από δω και πέρα. Η χώρα δανείστηκε χρήματα περίπου 1% από την Ευρώπη και τώρα θα κοστίσει περίπου 5 φορές περισσότερο για να εξασφαλίσει μελλοντική χρηματοδότηση. Όλα αυτά έτσι η σημερινή κυβέρνηση μπορεί να διεκδικήσει τη νίκη για να είναι έτοιμη για εθνικές εκλογές το επόμενο έτος (αν όχι νωρίτερα).

Όσον αφορά μου, η κανονικότητα δεν είναι πουθενά στο βλέμμα. Η κατάσταση στο έδαφος είναι τόσο κακή όσο ήταν ποτέ. Και ο μόνος λόγος για τον οποίο η ανεργία μειώθηκε στο 20% είναι επειδή περίπου 500.000 νέοι άνδρες και γυναίκες έχουν εγκαταλείψει τη χώρα.

Υπάρχει απόλυτος τρόπος ώστε η Ελλάδα (ή οποιαδήποτε χώρα για το θέμα αυτό) να αναπτυχθεί χωρίς ένα λειτουργικό τραπεζικό σύστημα. Και εγώ, για ένα, δεν έχω δει τίποτα που να με κάνει να πιστεύω ότι η σημερινή κυβέρνηση ή οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν κάποια ιδέα για το τι πρέπει να κάνει για να διορθώσει το τραπεζικό σύστημα. Ο μόνος που γνωρίζω ποιος έχει ένα σχέδιο για το πώς να διορθώσει το πρόβλημα είναι, εγώ (αυτό δεν ήταν τυπογραφικό λάθος).

Η Ελλάδα δεν μπορεί να συνεχίσει χωρίς ένα λειτουργικό τραπεζικό σύστημα μόνο επειδή αρκετά hedge funds θέλουν να κάνουν μια δολοφονία πολύ (πολύ) μακροπρόθεσμα. Και αν είναι πάντα πάνω μου, σας λέω από τώρα, οι μέτοχοι θα εξαφανιστούν από την επιφάνεια της γης ως μέρος της διαδικασίας στερέωσης.

Ως εκ τούτου, δεν βλέπω ακόμα κανένα λόγο να επενδύσω ακόμα στην Ελλάδα ή σε κάποια από τις ελληνικές τράπεζες. Η χώρα έχει ακόμα πολύ δρόμο να προχωρήσει πριν από την κανονικότητα. Και ανάμεσα στα πράγματα που πρέπει να γίνουν είναι: ένα άλλο κούρεμα του κρατικού χρέους του τουλάχιστον στο 50%, το τραπεζικό σύστημα πρέπει να καθοριστεί και οι φόροι πρέπει να μειωθούν.

Ακριβώς σήμερα, διάβασα ότι το 48% του ελληνικού πληθυσμού ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας. Μου λέτε πώς είναι κάτι τέτοιο για να επιστρέψετε στην ομαλότητα απλά επειδή η Ελλάδα θα μπορέσει να εκμεταλλευτεί τις αγορές από τώρα και στο εξής, με κόστος τουλάχιστον 5 φορές υψηλότερο.

Γνωστοποίηση: Δεν διαθέτω θέσεις σε κανένα από τα αναφερόμενα αποθέματα και δεν σχεδιάζω να ξεκινήσω καμία θέση μέσα στις επόμενες 72 ώρες.

Έγραψα εγώ αυτό το άρθρο και εκφράζει τις δικές μου απόψεις. Δεν λαμβάνω αποζημίωση γι ‘αυτό (εκτός από το Seeking Alpha). Δεν έχω επιχειρηματική σχέση με καμία εταιρεία που αναφέρονται σε αυτό το άρθρο.

Σημείωση του συντάκτη: Το άρθρο αυτό καλύπτει μία ή περισσότερες μετοχές που διαπραγματεύονται σε λιγότερο από $ 1 ανά μετοχή και / ή με ανώτατο όριο αγοράς 100 εκατομμυρίων δολαρίων. Λάβετε υπόψη σας τους κινδύνους που συνδέονται με αυτά τα αποθέματα.

(*) Ο Γιώργος Καισάριος είναι αναλυτής και συνεργάτης της seekingalpha

ΠΗΓΗ: seekingalpha.com