ΑΙΣΧΡΟΝ ΕΣΤΙ ΣΙΓΑΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΑΣΗΣ ΑΔΙΚΟΥΜΕΝΗΣ.
ΜΗΤΡΟΣ ΤΕ ΚΑΙ ΠΑΤΡΟΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΩΝ ΤΩΝ ΠΡΟΓΟΝΩΝ ΤΙΜΙΩΤΕΡΟΝ ΕΣΤΙ Η ΠΑΤΡΙΣ.
Σχόλιο GMR: Το γλύψιμο σε Βενιζέλο-Βερβεσό, επίορκους νομικούς ως προς την υποστήριξη των Μνημονίων, δεν χρειαζόταν καθόλου.
._
Θαν. Αλαμπάσης, 20 Οκτωβρίου 2020
Το επίκαιρο ζήτημα της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο εξέτασε η εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2020 με διοργανωτή την Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος. Η εκδήλωση για λόγους συμβολικούς πραγματοποιήθηκε στο Καστελόριζο.
Ακολουθούν οι ερωτήσεις που ποτέ δεν έγιναν και οι απαντήσεις που ποτέ δε δόθηκαν στην εκδήλωση.
1. Είναι η Ελλάς Αρχιπελαγικό κράτος?
Η Ελλάς είναι ξεκάθαρα Αρχιπελαγικό κράτος. Ο όρος αρχιπέλαγος, στη γεωγραφία, χαρακτηρίζει γεωλογικό σχηματισμό αποτελούμενο από μια αλυσίδα ή ανεπτυγμένη συστάδα νησιών. Αν και αρχιπελάγη απαντώνται συνήθως στην ανοιχτή θάλασσα, εντούτοις σε ορισμένες περιπτώσεις αναφέρεται και σε μικτά κράτη η επικράτεια των οποίων αποτελείται από ηπειρωτικά και νησιώτικα εδάφη που γειτνιάζουν με μεγάλους όγκους ηπειρωτικής ξηράς.
Αν και σύμφωνα με την Σύμβαση ΔΘ ως αρχιπελαγικό κράτος λογίζεται «το αμιγώς αρχιπελαγικό κράτος, δηλαδή εκείνο που αποτελείται από αποκλειστικά από νησιά», εντούτοις από τις σχετικές ρυθμίσεις ως εξαίρεση λογίζονται τα «μικτά κράτη» δηλαδή τα κράτη εκείνα που αποτελούνται τόσο από νησιωτικά συμπλέγματα όσο και από ηπειρωτικό έδαφος, εφόσον το σύμπλεγμα νήσων είναι τόσο στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους ώστε να σχηματίζουν μια αυτοτελή γεωγραφική, οικονομική και πολιτική ενότητα, ή που θεωρούνται ιστορικά ότι σχηματίζουν μια τέτοια ενότητα. Ως τέτοια περίπτωση μικτού Αρχιπελαγικού κράτους θεωρείται η Ελλάδα.
Στην Ελλάδα αρχικά ο όρος “αρχιπέλαγος” που δηλώνει σαφώς τις αξιώσεις της χώρας μας έναντι της Τουρκίας ως “Αρχιπελαγικό κράτος” χρησιμοποιήθηκε ως όρος στρατιωτικής διοικητικής ορολογίας στον Ελληνικό Στρατό π.χ. «Γενική Διοίκηση Αρχιπελάγους», «Μεραρχία Αρχιπελάγους» [Wikipedia: αρχιπέλαγος] αλλά εγκαταλείφθηκε στη συνέχεια για λόγους άγνωστους.
Η Μεγίστη (Καστελόριζο) δεν είναι ένα αποκομμένο νησί στα τουρκικά παράλια με απειροελάχιστη ακτογραμμή σε σύγκριση με την τουρκική αντικριστή ακτογραμμή, αλλά είναι ένα (1) νησί από τα έξι χιλιάδες (6.000) νησιά και νησίδες του Ελληνικού Αρχιπελάγους, με την Ελλάδα να κατατάσσεται στην 9η θέση του καταλόγου των χωρών με το μεγαλύτερο μήκος ακτογραμμής στην Υφήλιο.
Η Ελλάς βρίσκεται στην 9η θέση τού καταλόγου των χωρών με το μεγαλύτερο μήκος ακτογραμμής, με την Τουρκία να βρίσκεται στη 17η θέση του καταλόγου. Ο λόγος ελληνικής / τουρκικής ακτογραμμής είναι στο 2/1 ήτοι η ελληνική ακτογραμμή είναι διπλάσια της τουρκικής.
Σχετικά με το δικαίωμα των νησιών μας σε δικαιοδοσία στην υφαλοκρηπίδα τους, το Διεθνές Δίκαιο, η Σύμβαση της Γενεύης για την υφαλοκρηπίδα και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας UNCLOS, δίνει στα νησιά το δικαίωμα πλήρους δικαιοδοσίας στην υφαλοκρηπίδα τους. Σύμφωνα με το Άρθρο 6 παράγραφος 2 της από 29 Απριλίου 1958 Σύμβασης της Γενεύης για την υφαλοκρηπίδα, κ ά θ ε νησί του Αιγαίου έχει δικαίωμα στην υφαλοκρηπίδα, του οποίου τα όρια με την Τουρκία πρέπει να καθορίζονται από την αρχή της ισότητας. Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, τα νησιά, οι νησίδες, οι βραχονησίδες, οι σκόπελοι και ανορθωμένοι βράχοι, έχουν κι αυτά υφαλοκρηπίδα. Εξαίρεση αποτελούν, σύμφωνα με το άρθρο 121 της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, οι βραχονησίδες και οι βράχοι, οι οποίοι δ ε ν μπορούν να διατηρήσουν ανθρώπινο πληθυσμό ή αυτόνομη οικονομική ζωή (καλλιέργεια ή κτηνοτροφία).
2. Τι νομικά πρωτοφανές και αδιανόητο κατά το Διεθνές Δίκαιο και την πάγια νομολογία των διεθνών Δικαστηρίων ισχυρίζεται η Τουρκία?
Σχετικά με τις νομικά αδιανόητες θέσεις της Τουρκίας επί του θέματος, θέσεις που βρίσκονται σε ευθεία αντίθεση με το Δ.Δ., κυρίαρχη είναι η θέση της τουρκικής προπαγάνδας, που δυστυχώς διακινείται και στο εσωτερικό από κυβερνητικούς, ακαδημαϊκούς, διπλωματικούς και δημοσιογραφικούς ελληνικούς κύκλους που λειτουργούν υπονομευτικά για τα εθνικά συμφέροντα, σύμφωνα με την οποία τα ελληνικά νησιά δεν έχουν το δικαίωμα πλήρους δικαιοδοσίας στην υφαλοκρηπίδα επειδή τάχα επικάθονται στην υφαλοκρηπίδα της Ανατολίας, ήτοι τα ελληνικά νησιά είναι η συνέχεια του γεωλογικού ανάγλυφου του πυθμένα της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας της ηπειρωτικής χερσονήσου της Ανατολίας (τουρκική επικράτεια).
Σύμφωνα με την πάγια νομολογία του Διεθνούς Δικαστηρίου, «Μέχρι τα 200 ν.μ. από τις ακτές, το γεωλογικό κριτήριο δ ε ν λαμβάνεται καθόλου υπόψη. Η γεωμορφολογία του βυθού σχετίζεται με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας μόνο στις περιπτώσεις που εκτείνονται πέρα από τα 200 ν.μ., συνεπώς το Δικαστήριο έχει κρίνει ότι οριοθέτηση ενός και μόνο θαλάσσιου ορίου πρέπει να καθοριστεί με βάση τη γεωγραφία και όχι τη γεωλογία ή τη γεωμορφολογία » [Dispute concerning delimitation of the Maritime Boundary between Bangladesh and Myanmar in the Bay of Bengal, (Bangladesh/Myanmar), Case No 16, Judgment, ITLOS, 14 March 2012, para. 322].
Δεδομένου ότι το Αιγαίο είναι σχετικά κλειστή θάλασσα, άρα ο καθορισμός και οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών γίνεται εντός θαλάσσιας περιοχής πολύ κάτω του ορίου των 200 ν.μ., τεκμαίρεται ότι το γεωλογικό κριτήριο που η Τουρκία επικαλείσαι δεν λαμβάνεται καθόλου υπόψη. Έτσι εχόντων των πραγμάτων η ελληνική υφαλοκρηπίδα «καθορίζεται» νομικά με βάση τη γεωγραφία και όχι τη γεωλογία ή τη γεωμορφολογία.
Αντίθετα η Τουρκία διεκδικεί το δικαίωμα για την τουρκική υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ που θα καταλαμβάνει θαλάσσια περιοχή που φτάνει στο μέσο περίπου του Αιγαίου Πελάγους (!), προβάλλοντας την ανήκουστη θέση που υποστηρίζει ότι τα νησιά δεν διαθέτουν υφαλοκρηπίδα ούτε δικαιούνται ΑΟΖ πλην μόνο τα χωρικά τους ύδατα που, κατά την Τουρκία, ορίζονται στα 6 ν.μ. . Έτσι η Τουρκία διεκδικεί να χαραχθεί μια γραμμή στη μ έ σ η του Αιγαίου όπου δυτικά θα είναι η ελληνική υφαλοκρηπίδα και ανατολικά η τουρκική (!) βάζοντας με τον τρόπο αυτόν εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ τα μισά ελληνικά νησιά! Τούτο όμως είναι ανέφικτο κατά το Διεθνές Δίκαιο καθώς, μεταξύ άλλων, θα διατάρασσε ακραία τον αριθμητικό λόγο “μήκος ακτογραμμής/ αποδιδόμενης θαλάσσιας περιοχής” υπέρ της Τουρκίας (!) , όταν μάλιστα η ελληνική ακτογραμμή είναι δ ι π λ ά σ ι α της τουρκικής, προκαλώντας σοβαρή δυσαναλογία μεταξύ του μήκους των ακτών Ελλάδας και Τουρκίας και της αποδιδόμενης θαλάσσιας έκτασης ζώνης, σε ποσοστό συντριπτικά υ π έ ρ της Τουρκίας. Αστεία δλδ πράγματα κατά το Διεθνές Δίκαιο και τη νομολογία των Δικαστηρίων της Χάγης και του Αμβούργου.
3. Για ποια «οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας» λοιπόν μιλάμε?
Πρέπει να καταστεί απολύτως ξεκάθαρο ότι η δημόσια συζήτηση δε γίνεται για την «οριοθέτηση» υφαλοκρηπίδας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας αλλά για την παράδοση στην Τουρκία μέρους της Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η ς υφαλοκρηπίδας!
Το τουρκικό σεισμογραφικό Oruc Reis δεν διεξήγαγε έρευνες σε διαφιλονικούμενες θαλάσσιες ζώνες, όπως τα συστημικά Μέσα παραπληροφορούν τους έλληνες πολίτες με το επιχείρημα ότι, επειδή τάχα δεν έχουν οριοθετηθεί θαλάσσιες ζώνες με την Τουρκία, το τουρκικό σεισμογραφικό επιχειρεί αβλαβή διέλευση (!) σε διεθνή ύδατα, αλλά αντίθετα διεξήγαγε έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας η οποία δ ε ν ανακηρύσσεται ο ύ τ ε οριοθετείται αλλά ανήκει στην Ελλάδα αυτοδικαίως κατά το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. «Για την άσκησή του δικαιώματος της υφαλοκρηπίδας δ ε ν απαιτείται οιαδήποτε νομική διαδικασία, ούτε η υιοθέτηση νομικών πράξεων. Επιπλέον, το δικαίωμα δεν εξαρτάται από την άσκησή του. Είναι αποκλειστικό υπό την έννοια ότι εάν το παράκτιο κράτος (η Ελλάδα εν προκειμένω) δεν επιλέξει να εξερευνήσει ή να εκμεταλλευθεί τις περιοχές της υφαλοκρηπίδας που του ανήκουν, αυτό είναι δική του υπόθεση, ουδείς, όμως, άλλος δύναται να το πράξει χωρίς τη ρητή συναίνεσή του» [απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της 20ης Φεβρουαρίου 1969 για την Υφαλοκρηπίδα της Βόρειας Θάλασσας].
Ουδέν συνεπώς ζήτημα διαπραγμάτευσης περί οριοθέτησης ελληνικής υφαλοκρηπίδας στο Αιγαιακό Αρχιπέλαγος τίθεται, καθόσον τα πράγματα, με βάση όχι το Δίκαιο της Θάλασσας που η Τουρκία δεν έχει συμβληθεί, αλλά βάσει του εθιμικού διεθνούς δικαίου που δεσμεύει νομικά την Τουρκία, είναι απλά: Η μέση γραμμή για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, ιδίως της υφαλοκρηπίδας ελληνικής και τουρκικής δικαιοδοσίας, χαράζεται στη στενή θαλάσσια περιοχή μεταξύ των ανατολικών ελληνικών νησιών του Αιγαιακού Αρχιπελάγους και των ηπειρωτικών προς δυσμάς ακτών της Τουρκίας. Και τούτο, διότι όλα τα νησιά που δύναται να φιλοξενήσουν ζωή, άρα και οικονομική δραστηριότητα, δικαιούνται π λ ή ρ η υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, όπως το Διεθνές Δίκαιο προβλέπει, όπερ μεθερμηνευόμενον εστί το Αιγαίο είναι νομικά και πραγματικά ελληνικό Αρχιπέλαγος, με την Τουρκία να περιορίζεται σε μια στενή θαλάσσια περιοχή ανατολικά της μέσης γραμμής που χαράζεται μεταξύ των δυτικών ηπειρωτικών ακτών της Τουρκίας και των ανατολικών ελληνικών νησιών , από τη Σαμοθράκη μέχρι τη Μεγίστη (Καστελόριζο).
Πέραν του παραπάνω νομικού και πραγματικού πλαισίου συζήτησης μιλάμε για κάτι εντελώς διαφορετικό – μιλάμε για τον διαμοιρασμό της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ υφαλοκρηπίδας στη βάση που το ζήτημα βάζει ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης σε συνέντευξή του στο Σκάι· ότι δλδ από την ΕΛΛΗΝΙΚΗ υφαλοκρηπίδα η Ελλάδα θα πάρει το μεγάλο μέρος και η Τουρκία θα πάρει το μικρό μέρος (της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ , επαναλαμβάνω, υφαλοκρηπίδας) όπως αυτό εξομολογείται ο ίδιος στον τηλεοπτικό σταθμό Σκάι.
[βλ. βίντεο, «Εξομολογήσεις του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη» στον Αλέξη Παπαχελά («Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης με τα δικά του λόγια» εκδόσεις Παπαδόπουλος) όπου ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης αναφέρεται στα ελληνοτουρκικά και στις δυνατότητες μιας συμφωνίας με την Άγκυρα λέγοντας τα εξής: «Οι βασικές παράμετροι μιας συμφωνίας είναι απλές, πολύ απλές. Η (ελληνική) υφαλοκρηπίδα θα μοιραστεί με την Τουρκία λογικά. Εμείς θα πάρουμε το μεγάλο μέρος (της ελληνικής υφαλοκρηπίδας), οι τούρκοι θα πάρουνε το μικρό μέρος (της ελληνικής υφαλοκρηπίδας). Και περίπου θα έχουμε συμφωνήσει και θα αφήσουμε το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης να χαράξει τη γραμμή.»! Το βίντεο με τις δηλώσεις επίτιμου για την παραχώρηση ελληνικής υφαλοκρηπίδας στους τούρκους, εδώ ]
4. Θα μπορούσε ποτέ οι τουρκικές αξιώσεις να περιβληθούν τον τύπο της δικαιοδοτικής κρίσης του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης?
Η αρπαγή ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων από την Τουρκία είναι νομικά α δ ύ ν α τ η κατά το Δίκαιο της Θάλασσας. Η ικανοποίηση των εξωφρενικών νομικά τουρκικών θέσεων μπορεί να γίνει μ ό ν ο εφόσον η Ελλάς σε μία άνευ προηγουμένου στα νομικά και διπλωματικά χρονικά κίνηση π α ρ α δ ώ σ ε ι οικειοθελώς στην Τουρκία ελληνική εθνική κυριαρχία με απευθείας διμερή συμφωνία μηδενικής ή μειωμένης επήρειας σημαντικών ελληνικών νησιών στην οριοθέτηση των ελληνικών θαλάσσιων ζωνών στο Αιγαιακό Αρχιπέλαγος. Και τούτο μπορεί να γίνει μόνον ε κ τ ό ς πλαισίου της διεθνούς νομιμότητας, αφού κανένα δικαιοδοτικό διεθνές όργανο μπορεί νομικά να το κάνει.
Κανείς λοιπόν, ούτε η ελληνική κυβέρνηση ούτε, ασφαλώς, η κυβέρνηση Ερντογάν προτίθεται να προσφύγει στο Διεθνές Δικαστήριο, καθόσον το Δικαστήριο Δ Ε Ν δύναται νομικά να παραχωρήσει στην Τουρκία ελληνική κυριαρχία που η Τουρκία δεν δικαιούται. Το Διεθνές Δικαστήριο δεν δύναται νομικά να δώσει στην Τουρκία τις θαλάσσιες ζώνες που η Ελλάς δεν προασπίζει αποτελεσματικά, ανατρέποντας προκλητικά την αναλογία 2/1 ακτογραμμής των δύο χωρών υπέρ της Τουρκίας , όταν η ελληνική ακτογραμμή είναι διπλάσια της τουρκικής.
5. Με ποιο λοιπόν τέχνασμα μπορούσε ο ελληνικός λαός να εξαπατηθεί ώστε να πεισθεί για την αναγκαιότητα κατευνασμού της Τουρκίας στο ζήτημα της διεκδίκησης από τους τούρκους ελληνικής υφαλοκρηπίδας που η Τουρκία δεν δικαιούται?
Της ελληνοτουρκικής διένεξης θα έπρεπε να προηγηθούν λεόντειες συμφωνίες οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών σε βάρος της Ελλάδας με Ιταλία και Αίγυπτο, με αναγνώριση από την Ελλάδα μειωμένης επήρειας ελληνικών νησιών αφενός, ως πρόκριμα υποχώρησης της Ελλάδος στις παράνομες αξιώσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο, αφετέρου δε ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας – Κύπρου.
[Για τις ατυχείς ενέργειες της ελληνικής διπλωματίας, η Ελλάδα και η Κύπρος να μην ενώσουν ποτέ τις ΑΟΖ τους ενήργησε ατυχώς σχετικά, ήδη από το 2003, η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Σημίτη, με υπουργό Εξωτερικών τον Γιώργο Παπανδρέου.
Όπως αποκάλυψε ο κ. Ρολάνδης σε παλαιότερη τηλεοπτική εκπομπή στο κυπριακό κανάλι ΡΙΚ, το 2003 η Αθήνα είχε ζητήσει από τη Λευκωσία, στη συμφωνία οριοθέτησης που η Κύπρος θα έκανε με την Αίγυπτο να μείνει η Κύπρος 5 ναυτικά μίλια ανατολικότερα στο δυτικό άκρο (!), όπως και έγινε. Υπενθυμίζεται ότι τότε Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας ήταν ο Γιώργος Παπανδρέου και η παραίνεση αυτή προς τη Λευκωσία έγινε στη βάση των ελληνικών σχεδιασμών διευκόλυνσης της Τουρκίας στις παράνομες αξιώσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο, αφού η συμφωνία που η Κύπρος σχεδίαζε και Η ΕΛΛΑΔΑ (ΜΕ ΤΟΝ Γ.Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΥΠΕΞ) ΑΠΕΤΡΕΨΕ θα αποδείκνυε πως το Καστελόριζο διαθέτει ΑΟΖ !
Σύμφωνα με τις δηλώσεις του υπουργός Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού της Κύπρου Νίκου Ρολάνδη, «Η Ελλάδα ήταν πάντα διστακτική να εγείρει θέματα, στα οποία έχει διαφορές με την Τουρκία για το δίκαιο της θάλασσας. […] Ηγέρθη θέμα γιατί, αν η Ελλάδα μετρούσε τη δική της περιοχή από το Καστελόριζο, που είναι το ακραίο σημείο, προς την Κύπρο τότε αλλού θα ήταν η ΑΟΖ μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας». Σε αυτό το σημείο ο κ. Ρολάνδης επικαλείται, μάλιστα, και πρακτικά συνεδριάσεων στο Γραφείο του τότε γενικού εισαγγελέα, με αντιπροσωπεία του ελληνικού ΥΠΕΞ, ο οποίος (έλληνας απεσταλμένος του ΓΑΠ στην Κύπρο) «παρακάλεσε» την κυπριακή πλευρά να ΜΗΝ υπογράψει την αρχική θαλάσσια οριοθέτηση. «Μας είπε λοιπόν ο έλληνας απεσταλμένος το εξής: Αν δεχτούμε την ελλαδική θέση ότι το Καστελόριζο έχει πλήρη επήρεια στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, τότε η μέση γραμμή θα είναι μέχρι εδώ. Αν δεχτούμε την τουρκική θέση ότι το Καστελόριζο δεν έχει επήρεια, τότε η γραμμή είναι αλλού. Ο έλληνας απεσταλμένος του Γιώργου Παπανδρέου για αποφυγή των προβλημάτων αυτών προέτρεψε την κυπριακή πλευρά όπως διορθωθούν οι συντεταγμένες εις βάρος της Ελλάδας και προς όφελος της Τουρκίας (!) και τα κυπριακά σύνορα δυτικά να σταματήσουν μέχρι 8 ναυτικά μίλια μέσα από εκεί που έχουν συμφωνηθεί, ούτως ώστε να αποφευχθούν οποιεσδήποτε επιπλοκές με την Τουρκία».
Για τις ατυχείς ενέργειες της κυβέρνησης Σημίτη και του Γ .Α. Παπανδρέου προσωπικά ώστε η Ελλάδα και η Κύπρος να μην οριοθετήσουν ποτέ μεταξύ τους ΑΟΖ, βλ δηλώσεις του υπουργού Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού της Κύπρου Νίκου Ρολάνδη στο ΡΙΚ, στο βίντεο εδώ ]
6. Γιατί τις Ελλάδα και Τουρκία εξυπηρετεί επικοινωνιακά και διπλωματικά το τουρκολιβυκό μνημόνιο?
Ως προς την Ελλάδα, η υπογραφή του ΑΚΥΡΟΥ τουρκολιβυκού μνημονίου (ΟΧΙ ΑΝΥΠΟΣΤΑΤΟΥ όπως η ελληνική κυβέρνηση ατυχώς χαρακτηρίζει εσφαλμένα νομικά το τουρκολιβυκό μνημόνιο), απεδείχθη ότι διευκόλυνε επικοινωνιακά την Αθήνα να υπογράψει λεόντειες συμφωνίες οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών με την Ιταλία και , κυρίως, την Αίγυπτο, προς όφελος της Τουρκίας.
Τούτων δοθέντων η Τουρκία σύναψε ένα άκυρο με τη Λιβύη μνημόνιο με την οποία Δ Ε Ν διαθέτει κοινά θαλάσσια σύνορα ΟΥΤΕ αντικριστές ακτές ώστε να δικαιούται κατά το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας να συνάψει τέτοια συμφωνία · θα ήταν σαν η Ελλάδα σε μια προσπάθεια να διεκδικήσει ιταλική υφαλοκρηπίδα που δεν της ανήκει να επιχειρήσει το νομικά αδιανόητο, να συνάψει συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών με την Τυνησία (!) χώρα δηλαδή με την οποία δεν διαθέτει κοινά θαλάσσια σύνορα ούτε αντικριστές ακτές..!
Στη συνέχεια τα ελληνικά Μ.Μ.Ε. ανέλαβαν την άσκηση πίεσης στην κοινή γνώμη περί δήθεν «τετελεσμένων από το τουρκολιβυκό μνημόνιο που η Ελλάς επείγεται να ακυρώσει στην πράξη με (άρον-άρον) οριοθέτηση ΑΟΖ με Ιταλία και Αίγυπτο, έστω κι αν στο βωμό της ακύρωσης του τουρκολιβυκού μνημονίου απαιτηθεί να θυσιάσουμε μικρή έκταση από την ΑΟΖ μας!», ενώ η πραγματικότητα είναι ότι καμία πίεση το τουρκολιβυκό μνημόνιο ασκεί νομικά στην Ελλάδα καθώς αυτό πάσχει νομικά από απόλυτη ακυρότητα. Με σημαία λοιπόν την επιτακτικότατα τάχα ακύρωσης του τουρκολιβυκού μνημονίου η ελληνική κυβέρνηση προχώρησε σε σειρά εσφαλμένων χειρισμών που διευκολύνουν τις παράνομες μεθοδεύσεις τής αρπαγής ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων από την Τουρκία, συνάπτοντας καταρχάς λεόντειες συμφωνίες με την Ιταλία αρχικά και την Αίγυπτο στη συνέχεια.
(α) Η λεόντειος συμφωνία με την Ιταλία
Οι ατυχείς διπλωματικά ενέργειες της ελληνικής κυβερνήσεως σχετικά με τη συμφωνία οριοθέτησης ελληνο-ιταλικής ΑΟΖ συνίστανται, καταρχάς, στην αναγνώριση από την Ελλάδα μειωμένης επήρειας σε ελληνικά νησιά, όπως τα Διαπόντια Νησιά (70%) και οι Στροφάδες (32%, μόνο). Η ελληνική κυβέρνηση υπέγραψε το έτος 2020 ένα κείμενο που επί 30 ολόκληρα χρόνια όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις αρνήθηκαν να υπογράψουν! Πρόκειται για τη συμφωνία τού 1977 που καμία ελληνική κυβέρνηση διανοήθηκε ποτέ να υπογράψει, που καταρτίστηκε π ρ ο θεσπίσεως του Δικαίου Θαλάσσης το 1982, την οποία η σημερινή κυβέρνηση υπέγραψε αυτούσια, επωφελεία των ιταλών, συμφωνώντας ότι τα παραπάνω ελληνικά νησιά έχουν περιορισμένη επήρεια, επιλογή που διευκολύνει την απεμπόληση εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων τόσο στην οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αλβανία όσο και, κυρίως, ως αρνητικό για τη χώρα νομικό προηγούμενο στην τελική φάση οριοθέτησης με την Τουρκία, έτσι που ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγιακό Αρχιπέλαγος τίθενται υπό αμφισβήτηση ήδη με τη συμφωνία οριοθέτησης ελληνο-ιταλικής ΑΟΖ.
Περαιτέρω, η ελληνική κυβέρνηση συμφώνησε στο αδιανόητο, για πρώτη φορά στη διεθνή Ιστορία του Δικαίου της Θαλάσσης, να παραχωρήσει σε κυρίαρχο κράτος, την Ιταλία εν προκειμένω, ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στην ελληνική αιγιαλίτιδα, δηλαδή στα ελληνικά χωρικά ύδατα, επιτρέποντας στους ιταλούς ψαράδες να ψαρεύουν μέσα από τα 6 ν.μ. ! Πρόκειται για προφανή απεμπόληση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων σε μια αδιανόητη για τη χώρα συμφωνία που θα αποτελέσει κακό προηγούμενο με την Τουρκία.
(β) Η λεόντειος συμφωνία με την Αίγυπτο
Στη συνέχεια, υπό την πίεση της επιτακτικότητας τάχα της διεμβόλισης του (νομικά απολύτως ΑΚΥΡΟΥ) τουρκολιβυκού μνημονίου η ελληνική κυβέρνηση υπέγραψε λεόντειο συμφωνία μ ε ρ ι κ ή ς οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών με την Αίγυπτο πετσοκόβοντας την επήρεια της μεγαλύτερης ελληνικής νήσου: της ΚΡΗΤΗΣ ! Με το τουρκολιβυκό μνημόνιο να διευκολύνει επικοινωνιακά την ελληνική κυβέρνηση στις υποχωρήσεις της Ελλάδος κατά την απεμπόληση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων τόσο στην Αίγυπτο όσο και, στην επόμενη φάση της Ελληνικής Τραγωδίας, στην Τουρκία…
Με τις ατυχείς εν λόγω ενέργειες της ελληνικής κυβέρνησης η απόκλιση της ΑΟΖ που έλαβε η Ελλάδα είναι από το 52,6%, που θα της έδινε η αρχή της μέσης γραμμής Ελλάδας – Αιγύπτου, μόλις στο 44%. Η μείωση της ελληνικής ΑΟΖ κατά 6.334 km2 (από 38.859 σε 32.525) αντιστοιχεί σε μείωση κατά 17,66% ή για να το πούμε αλλιώς η Ελλάδα παραχώρησε με τη συμφωνία στην Αίγυπτο το 8,6% της συνολικής θαλάσσιας έκτασης που οριοθετήθηκε, πετσοκόβοντας οικειοθελώς η Ελλάς την επήρεια της Κρήτης, της κορωνίδας ? δηλαδή των ελληνικών νησιών στην οριοθέτηση των ελληνικών θαλάσσιων ζωνών, σε ποσοστό τουλάχιστον 15% · οι λεπτομέρειες της συμφωνίας οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών με την Αίγυπτο ουδέποτε δόθηκαν στη δημοσιότητα.
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος με ένα αρτιότατο νομικά άρθρο – παρέμβασή στα δημόσια πράγματα της χώρας όπου αποτυπώνεται ο νομικά μεστός συλλογισμός του, από την εγνωσμένου κύρους νομική αυθεντία του ως ακαδημαϊκού, συνεπής στο ραντεβού του με την Ιστορία στηλιτεύει τα προβληματικά (sic) σημεία — νομικά και πραγματολογικά — της ελληνοαιγυπτιακής συμφωνίας, που καταδεικνύουν ολιγωρία της Αθήνας κατά την προφανή απεμπόληση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων προς όφελος της Τουρκίας και της Αιγύπτου, προστατευόμενων απόλυτα κατά το Διεθνές Δίκαιο, ως εξής:
(α) Καταδεικνύει ο κ. Βενιζέλος το νομικά πρωτοφανές στο δίκαιο των Συνθηκών οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών, να μ η γίνεται πουθενά αναφορά στη Συνθήκη μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, ούτε στο προοίμιο ούτε στα άρθρα της συμφωνίας, στις α ρ χ έ ς που διέπουν την οριοθέτηση και ιδίως στους κανόνες της ίσης απόστασης / μέσης γραμμής και της πλήρους επήρειας των νησιών, αλλά, αντίθετα, οι εφαρμοζόμενοι στην πράξη κανόνες που διέπουν την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία να συνάγονται από τη γεωγραφική και γεωμετρική ανάλυση του αποτελέσματος της μερικής οριοθέτησης επί του χάρτου (!), που είναι και ο μόνος τρόπος να συναχθεί το ποσοστό επήρειας των νησιών κατόπιν περίπλοκων γεωδαιτικών υπολογισμών ανώτερης Γεωδαισίας, ήτοι να υπολογιστεί πώς χαράχθηκε η οριοθετική γραμμή και ποιος βαθμός επήρειας, ποιων νησιών και ποιων ακτών ελήφθη υπόψη!
(β) Επισημαίνει ο κ. Βενιζέλος ότι η συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου έχει ως αντικείμενο τη μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ χωρίς ΚΑΜΙΑ αναφορά στην έννοια της υφαλοκρηπίδας (!) που ισχύει Ipso facto και ab initio, χωρίς να απαιτείται ανακήρυξη.
(γ) Η συμφωνία της Ελλάδας με την Αίγυπτο συνάπτεται, σύμφωνα με τον Ε. Βενιζέλο, ενώ η Αίγυπτος έχει χωρικά ύδατα 12 ν.μ. και η Ελλάδα 6 ν.μ. χ ω ρ ί ς ρητή πρόβλεψη ότι η Ελλάδα μπορεί να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στο Αιγαίο στα 12 ν.μ. , σε αντίθεση με τη συμφωνία Ελλάδας – Ιταλίας στην οποία περιλαμβάνεται η πρόβλεψη για επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στο Ι ό ν ι ο στα 12 ν.μ. .
(δ) Σύμφωνα με τον Ευάγγελο Βενιζέλο, η συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου δίνει την εντύπωση ότι οι τουρκικοί ισχυρισμοί Ανατολικά του 28ου μεσημβρινού (θαλάσσια περιοχή Ρόδου -Καστελόριζου) λαμβάνονται πλήρως υπόψη (ότι δηλαδή Ανατολικά του 28ου μεσημβρινού βρίσκεται η «γαλάζια τουρκική πατρίδα»), γι’αυτό ίσως η απάντηση της Αιγύπτου στην τουρκική αντίδραση ήταν : «Περιμένετε να δείτε το κείμενο της συμφωνίας» (!) όπως δεικτικά συμπληρώνει ο ακαδημαϊκός Βενιζέλος.
Περαιτέρω, στη λεόντειο συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου, ο ακαδημαϊκός Βενιζέλος επισημαίνει το επικίνδυνο για τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα σημείο (άρθρο 1δ) σύμφωνα με το οποίο οι γεωγραφικές συντεταγμένες μπορεί να αναθεωρηθούν με συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου, σε περίπτωση οριοθέτησης με «αλλά ενδιαφερόμενα γειτονικά κράτη», όπερ μεθερμηνευόμενον εστί, αν η Ελλάδα θελήσει μελλοντικά να οριοθετήσει ΑΟΖ, ανατολικά και δυτικά της μέσης γραμμής, ακόμη και με την Κύπρο, θα πρέπει να έχει την έγκριση της Αιγύπτου (!) καθιστώντας έτσι το Κάϊρο ρυθμιστή στα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στο Αιγαίο! [Κατοχυρώνονται με τον τρόπο αυτόν πλήρως οι τουρκικές αξιώσεις περί «γαλάζιας πατρίδας» Ανατολικά του 28ου μεσημβρινού (θαλάσσια περιοχή μεταξύ Ρόδου – Καστελόριζου), με την Τουρκία να αξιώνει διαπραγμάτευση μόνον Δυτικά του 28ου μεσημβρινού, με απλά δλδ λόγια, να αξιώνει να διαπραγματευθεί και μέρος της απομένουσας ελληνικής ΑΟΖ μεταξύ Καστελόριζου, Ρόδου, Καρπάθου, Κρήτης, αφού έχει ήδη τουρκοποιήσει την ελληνική ΑΟΖ ανάμεσα στον 28ο και 30ό μεσημβρινό (Ρόδος – Καστελόριζο), έτσι που από παραλείψεις της ελληνικής κυβερνήσεως, το Καστελόριζο καταλήγει να ριφθεί στον Τάρταρο της τουρκικής θαλάσσιας κυριαρχίας, πρόσθετα δε, να διεμβολίσει η Τουρκία την ελληνοκυπριακή ΑΟΖ πετυχαίνοντας την πλήρη απομόνωση της Κύπρου.]
(ε) Στη συνέχεια ο καθηγητής Ευάγγελος Βενιζέλος κάνει μια συγκλονιστική επισήμανση σύμφωνα με την οποία, ο συνδυασμός δύο κρίσιμων άρθρων της συμφωνίας μπορεί να αφήνει το ενδεχόμενο η Αίγυπτος και η Τουρκία να οριοθετήσουν ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ θαλάσσιες ζώνες Ανατολικά του 28ου μεσημβρινού (όπου βρίσκεται και το νησιωτικό σύμπλεγμα Καστελόριζου) με μόνη υποχρέωση της Αιγύπτου να ΕΝΗΜΕΡΩΣΕΙ ΑΠΛΩΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΧΩΡΙΣ ΟΜΩΣ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΑ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ!
(στ) Τέλος, ο ακαδημαϊκός Ε. Βενιζέλος εντοπίζει το — ενδεικτικό της λεόντειας φύσεως για την Ελλάδα — σημείο της συμφωνίας, όπου η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία προβλέπει στο άρθρο 3 ότι κάθε διαφορά ως προς την ερμηνεία και εφαρμογή της θα επιλύεται «μέσω της… διπλωματικής οδού σε πνεύμα… κατανόησης και συνεργασίας»! Δεν περιέχει συνεπώς ρήτρα προσφυγής ούτε σε διαιτησία ούτε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Αντιθέτως η εισαγόμενη επίσης προς κύρωση ελληνοϊταλική συμφωνία προβλέπει στο άρθρο 4 ότι αν οι διπλωματικές προσπάθειες δεν ευδοκιμήσουν μετά από τέσσερεις μήνες, θεμελιώνεται δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Επίσης η συμφωνία Κύπρου – Αιγύπτου του 2003 προβλέπει τελικά προσφυγή σε διαιτησία.
[Ολόκληρο το άρθρο – παρέμβαση του Ε. Βενιζέλου στο Βήμα ? (Βενιζέλος: Τι πρέπει να προσέξει η κυβέρνηση κατά την κύρωση των συμφωνιών με Αίγυπτο και Ιταλία), εδώ]
Βλέπουμε λοιπόν ότι για να οδηγηθούμε στην εθνική καταστροφή τής σύναψης της ελληνοαιγυπτιακής λεόντειας συμφωνίας, να εμφανιστεί τάχα υπό πίεση η ελληνική κυβέρνηση και συρόμενη να συνάψει λεόντειες συμφωνίες με την Ιταλία αρχικά και την Αίγυπτο στη συνέχεια, έπρεπε να προηγηθεί το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Σχετικά με το τουρκολιβυκό μνημόνιο που τέθηκε από την Άγκυρα σε λειτουργία, για το οποίο τα ελληνικά Μέσα υπερτόνιζαν τις καταστρεπτικές τάχα συνέπειές του που δήθεν επέσπευδαν την ‘ακύρωσή του στην πράξη’ ώστε η χώρα, με την ανοχή της κοινής γνώμης, συρόμενη να οδηγηθεί, από την ίδια την κυβέρνησή της, στην εθνική καταστροφή τής σύναψης της λεόντειας ελληνοαιγυπτιακής συμφωνίας, θέση έλαβε η ακαδημαϊκή νομική κοινότητα…
Τρία πολιτικά πρόσωπα, ο κ. Προκόπιος Παυλόπουλος, ο κ. Ανδρέας Λοβέρδος και ο κ. Γιώργος Κατρούγκαλος, με το κύρος της νομικής ακαδημαϊκής τους ιδιότητας εξέπεμψαν από το Καστελόριζο, στην εκδήλωση με διοργανωτή την Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, το κυρίαρχο αφήγημα της καθεστηκυίας κυβερνητικής τάξης: τις ατυχείς επικοινωνιακά θέσεις της ελληνικής κυβερνήσεως σχετικά με το τουρκολιβυκό μνημόνιο, εξέλιξη που διευκολύνει στην — με το μικρότερο δυνατό κοινωνικό και πολιτικό αντίκτυπο για τη μεταπολίτευση — απεμπόληση εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων προς όφελος της Τουρκίας και της Αιγύπτου εξαιτίας εσφαλμένων ενεργειών της ελληνικής διπλωματίας, κινούμενοι καί οι τρεις πολιτικοί – ακαδημαϊκοί άνδρες στην επικοινωνιακή γραμμή της κυβερνήσεως που αναπαράγεται συστηματικά από τα εγχώρια κυρίαρχα Μέσα.
Πριν όμως δούμε τι υποστήριξαν για το τουρκολιβυκό μνημόνιο οι τρεις πολιτικοί και ακαδημαϊκοί άνδρες στην εκδήλωση της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, θα πρέπει στο νομικό εν λόγω εξάμβλωμα να αποδοθεί ο ορθός νομικός χαρακτηρισμός.
7. Ανυπόστατο ή απολύτως άκυρο το τουρκολιβυκό μνημόνιο, και γιατί
ΑΠΟΛΥΤΩΣ Α Κ Υ Ρ Ο (όχι ανυπόστατο, για την Ελλάδα ως τρίτο μη συμβαλλόμενο μέρος) είναι το τουρκολιβυκό μνημόνιο, για τον έναν απλούστατο λόγο που εξηγείται με σαφήνεια στην επιστολή της Ελληνικής Δημοκρατίας της 20ης Απριλίου προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ που κυκλοφόρησε ως έγγραφο της Γενικής Συνέλευσης στις 21 Απριλίου, που υπογράφει η Μαρία Θεοφίλη με την ιδιότητα της Μονίμου Αντιπροσώπου της Ελληνικής Δημοκρατίας στον ΟΗΕ, όπου μεταξύ άλλων αναφέρονται τα παρακάτω νομικά ουσιώδη:
«Όσον αφορά το “μνημόνιο κατανόησης μεταξύ της κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Τουρκίας και της κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης σχετικά με την οριοθέτηση των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο”, επαναλαμβάνω τη θέση της χώρας μου ότι η Ελλάδα την απορρίπτει στο σύνολό της, καθώς το εν λόγω μνημόνιο συνάφθηκε κακόπιστα και παραβιάζοντας τους κανόνες του διεθνούς δικαίου της θάλασσας· Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΑΙ Η ΛΙΒΥΗ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ Ή ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΕΣ ΑΚΤΕΣ ΚΑΙ, ΩΣ ΕΚ ΤΟΥΤΟΥ, ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΚΟΙΝΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΣΥΝΟΡΑ, ΚΑΤΑ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ, ΣΥΝΕΠΩΣ ΟΥΤΕ ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ για τη σύναψη συμφωνίας θαλάσσιας οριοθέτησης. Όσον αφορά τις αναφορές στο μήκος ή την κατεύθυνση των ακτών, αυτές είναι εντελώς άσχετες στο παρόν πλαίσιο, δεδομένου ότι, όπως ήδη αναφέρθηκε, οι ακτές των δήθεν μερών του εν λόγω μνημονίου δεν είναι αντίθετες ή παρακείμενες.».
[ Η επιστολή της Ελληνικής Δημοκρατίας που υπογράφει η Μαρία Θεοφίλη με την ιδιότητα τής Μονίμου Αντιπροσώπου τής Ελληνικής Δημοκρατίας στον ΟΗΕ είναι αναρτημένη (σε έξι Γλώσσες – όχι στα ελληνικά) στον ιστότοπο του ΟΗΕ, εδώ. Την επιστολή στα αγγλικά αναρτώ εδώ . Την επιστολή στην ελληνική της μετάφραση (με κίτρινη διαγράμμιση των νομικά σημαντικών σημείων) αναρτώ εδώ ]
Θα επαναλάβω στο σημείο αυτό ότι η σύναψη από την Τουρκία και τη Λιβύη του νομικού εξαμβλώματος του τουρκολιβυκού μνημονίου είναι σαν η Ελλάδα, σε μια προσπάθεια να διεκδικήσει ιταλική υφαλοκρηπίδα που δεν της ανήκει, να επιχειρήσει το νομικά αδιανόητο, να συνάψει συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών με την Τυνησία (!!) με την οποία η Ελλάδα δεν έχει απέναντι ή παρακείμενες ακτές και, ως εκ τούτου, δεν έχει κοινά θαλάσσια σύνορα, κατά συνέπεια, δεν υπάρχει γεωγραφική και, συνεπώς ούτε νομική βάση για τη σύναψη συμφωνίας θαλάσσιας οριοθέτησης μεταξύ Ελλάδας και Τυνησίας, πρόσθετα δε, τυχόν τέτοια συμφωνία θα προϋπέθετε προβολή των ακτών της Ελλάδος στις οποίες τοποθετούνται τα σημεία βάσης, κατά τρόπον που θα συνέπιπτε με την προβολή των ακτών της Σικελίας (!), των ακτών της ιταλικής νήσου Λαμπεντούζα (!!) και των ακτών της Μάλτας (!!!), διεμβολίζοντας δλδ κατά τρόπο νομικά αδιανόητο την υφαλοκρηπίδα τριών κρατών: της Ιταλίας , της Μάλτας και της Λιβύης, πράγμα νομικά αδιανόητο κατά το Διεθνές Δίκαιο!
Δεδομένου, άρα, ότι στο εν λόγω νομικό έκτρωμα του τουρκολιβυκού συμφώνου δεν υφίσταται ζήτημα νομικά και γεωγραφικά έγκυρης οριοθέτησης, με αποτέλεσμα η ύπαρξη μιας τέτοιας συμφωνίας να είναι απολύτως άκυρη και , συνεπώς, δίχως νομική βάση στο διεθνές δίκαιο, απορίας άξιον είναι πώς η εν λόγω εκτρωματική συνθήκη πρωτοκολλήθηκε στον ΟΗΕ, πρόσθετα δε πώς ο ΟΗΕ απεδέχθη την κατάθεση των γεωγραφικών αυτών συντεταγμένων. Και τούτο, διότι εάν ο ΟΗΕ αρνούνταν, ως όφειλε, την πρωτοκόλληση του νομικού εν λόγω εξαμβλώματος, καί να είχε η ελληνική κυβέρνηση ατυχώς ενεργήσει νομικά και διπλωματικά με αφορμή «το επείγον (τάχα) της ακύρωσης του τουρκολιβυκού μνημονίου στην πράξη» έτσι που η Ελλάς παραιτείται εθνικής κυριαρχίας, τούτο θα ήταν αδύνατον να συμβεί· έτσι ο ΟΗΕ θα είχε γλιτώσει την Ελλάδα από την ταπεινωτική εθνική καταστροφή τής σύναψης της ελληνοαιγυπτιακής λεόντειας συνθήκης, στην οποία η χώρα σύρθηκε από μία προδήλως ανεπαρκή κυβέρνηση.
Τα παραπάνω μείζονα εθνικά ζητήματα δεν έθιξαν τα τρία πολιτικά πρόσωπα, οι κ.κ. Παυλόπουλος, Λοβέρδος και Κατρούγκαλος, με την ακαδημαϊκή νομική τους ιδιότητα, στην εκδήλωση που έλαβε χώρα συμβολικά στο Καστελόριζο με διοργανωτή την Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, όπου συζητήθηκε το φλέγον εθνικό ζήτημα της διεμβόλισης από την Τουρκία της ελληνικής υφαλοκρηπίδας κατόπιν της σύναψης του τουρκολιβυκού μνημονίου.
8. Τι είπαν για το τουρκολιβυκό μνημόνιο τα τρία πολιτικά πρόσωπα, οι κ.κ. Παυλόπουλος, Λοβέρδος και Κατρούγκαλος, με την ακαδημαϊκή νομική τους ιδιότητα, στην εκδήλωση με διοργανωτή την Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος
Αντί από την εκδήλωση της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος να εκπεμφθεί SOS από την ακαδημαϊκή και νομική ελίτ της χώρας για την εθνική καταστροφή από τη συμφωνία οριοθέτησης με την Αίγυπτο, αντί να στιγματιστεί το τουρκολιβυκό μνημόνιο ως απολύτως ά κ υ ρ ο αναδεικνύοντας τον π ρ α γ μ α τ ι κ ό λόγο για τον οποίο πάσχει από απόλυτη ακυρότητα, ήτοι επειδή Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΑΙ Η ΛΙΒΥΗ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ Ή ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΕΣ ΑΚΤΕΣ ΚΑΙ, ΩΣ ΕΚ ΤΟΥΤΟΥ, ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΚΟΙΝΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΣΥΝΟΡΑ, ΚΑΤΑ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ, ΣΥΝΕΠΩΣ ΟΥΤΕ ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ για τη σύναψη συμφωνίας θαλάσσιας οριοθέτησης, αντί η παραπάνω παραδοχή να γίνει ‘σημαία’ τής Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος και περήφανα να υψωθεί στον ιστό της από τα ιερά χώματα της Μεγίστης όπου η εκδήλωση διοργανώθηκε για λόγους συμβολικούς, αντί όλων αυτών υιοθετήθηκε η (ατυχώς εσφαλμένη) επικοινωνιακή γραμμή της κυβέρνησης.
Η κύρια επικοινωνιακή γραμμή της καθεστηκυίας πολιτικής και ακαδημαϊκής τάξης σχετικά με τον νομικό χαρακτηρισμό του τουρκολιβυκού μνημονίου, που προβάλλεται ευρέως από τα συστημικά Μέσα, τα οποία προάγουν ατυχώς την επιτακτικότητα τάχα της ακύρωσής του στην πράξη (με άρον – άρον οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών με Αίγυπτο και Ιταλία ακόμη και θυσιάζοντας μέρος των εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων μας, αρκεί να ακυρωθεί το επάρατο τουρκολιβυκό μνημόνιο εμπράκτως…!), είναι ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι ανυπόστατο, άρα η Ελλάδα μπορεί δήθεν, ως τρίτο θιγόμενο κράτος, να επικαλεσθεί διεθνώς τον λόγο αυτό του ανυπόστατου ή και την ακυρότητα του μνημονίου τούτου… Αστεία πράγματα…
(α) Τι υποστήριξε ο κ. Παυλόπουλος
Την άποψη αυτή της καθεστηκυίας πολιτικής και ακαδημαϊκής τάξης δημοσιολογεί στη δημόσια ακαδημαϊκή και πολιτική σφαίρα ο κ. Προκόπιος Παυλόπουλος, με το κύρος που περιβάλλει το πρόσωπό του η ιδιότητα του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας, αλλά και με το κύρος της ακαδημαϊκής ιδιότητας του επίτιμου Καθηγητή της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, ως εξής:
Ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο της 27.11.2019 στερείται στοιχειώδους νομικού κύρους, λόγω τάχα του τρόπου σύναψής του επειδή παραβιάστηκαν κανόνες θεμελιώδους σημασίας του εσωτερικού Δικαίου της… Λιβύης (!), ήτοι Τουρκία και Λιβύη συνεβλήφθησαν χωρίς την σύμπραξη της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης, πρόσθετα δε επειδή με ρητή δήλωση του ο πρόεδρος της λιβυκής Βουλής διακήρυξε τη μη αναγνώριση του μνημονίου τούτου. Ότι συνακόλουθα, επειδή κατά την σύναψη μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας της Διεθνούς Σύμβασης του αποκαλούμενου τουρκολιβυκού μνημονίου δεν συναίνεσε και δεν συνέπραξε και η Βουλή των Αντιπροσώπων της Λιβύης, δεν υφίσταται έγκυρη δήλωση βούλησης από την πλευρά της Λιβύης (!!), άρα το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι ανυπόστατο και δεν παράγει έννομα αποτελέσματα, γεγονός το οποίο μπορεί τάχα να επικαλεσθεί η Ελλάδα ως τρίτο – μη συμβαλλόμενο κράτος (!!) κατά τις διατάξεις του άρθρου 46 παρ. 1 της Σύμβασης της Βιέννης.. Ότι, τέλος, η Ελλάδα, εφόσον δικαιολογεί έννομο συμφέρον , καθώς το τουρκολιβυκό μνημόνιο επιχειρεί να πλήξει την ελληνική ΑΟΖ που της αναλογεί κατά το Διεθνές Δίκαιο, μπορεί δήθεν να επικαλεσθεί διεθνώς τον λόγο αυτό του ανυπόστατου ή και την ακυρότητα του μνημονίου τούτου.
Τίθεται λοιπόν το ερώτημα «Αν μπορεί η Ελλάς ως τρίτο ΜΗ συμβαλλόμενο μέρος στο τουρκολιβυκό μνημόνιο να επικαλεστεί κατά τη Συνθήκη της Βιέννης (ΣτΒ) το ανυπόστατο και την , εξ α υ τ ο ύ του λόγου, σ χ ε τ ι κ ή ακυρότητα του τουρκολιβυκού μνημονίου», όπως σχετικά δημοσιολογεί ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας και όπως εσφαλμένα ατυχώς επικοινωνούν τα συστημικά Μέσα στους πολίτες. Η απάντηση είναι κατηγορηματικά ΟΧΙ. Κατ’ ουδένα τρόπο η Ελλάδα, ακόμη και αν δικαιολογεί έννομο συμφέρον από την ακυρότητα του τουρκολιβυκού μνημονίου, κάτι εντελώς αυτονόητο στην συγκεκριμένη περίπτωση, αφού το τουρκολιβυκό μνημόνιο επιχειρεί να πλήξει την ελληνική υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ που αναλογεί στην Ελλάδα κατά το Διεθνές Δίκαιο, δ ε ν μπορεί να επικαλεσθεί, ενώπιον του κατά περίπτωση αρμόδιου Διεθνούς Forum, το ανυπόστατο ή και την ακυρότητα του μνημονίου τούτου, για τους λόγους εκθέτω παρακάτω.
Σύμφωνα με το άρθρο 34 της Σύμβασης της Βιέννης (ΣτΒ) για το δίκαιο των Συνθηκών μεταξύ Κρατών και Διεθνών Οργανισμών ή μεταξύ Διεθνών Οργανισμών (κυρώθηκε από την Ελλάδα με την νόμο 1981/1991 – ΦΕΚ 187/Α/9-12-1991), ο γενικός κανόνας που αφορά τα τρίτα (μη συμβαλλόμενα) κράτη είναι ότι «Η Συνθήκη δ ε ν δημιουργεί ούτε υποχρεώσεις ούτε δικαιώματα για τρίτο Κράτος χωρίς τη συναίνεση του κράτους αυτού», ενώ κατά το άρθρο 42 προβλέπεται ότι «Η εγκυρότητα της συνθήκης ή της συναινέσεως Κράτους να δεσμευθεί από αυτή μπορεί να αμφισβητηθεί μ ό ν ο κατ’ εφαρμογή της παρούσας Συμβάσεως».
Παρέπεται από αυτά ότι, καταρχήν, το τουρκολιβυκό μνημόνιο δ ε ν δημιουργεί ούτε υποχρεώσεις ούτε δικαιώματα για την Ελλάδα ως τρίτο μη συμβαλλόμενο Κράτος χωρίς τη συναίνεση της Ελλάδος, πρόσθετα δε ότι από το άρθρο 42 ΣτΒ καθιερώνεται μ α χ η τ ό καταρχάς τεκμήριο εγκυρότητας του τουρκολιβυκού μνημονίου. Υπάρχει, επομένως, ο ι ο ν ε ί καταρχήν τεκμήριο εγκυρότητας της υπόστασης του μνημονίου τούτου (presumption of validity), άποψη που όπως φαίνεται ενσωματώθηκε και στο σώμα της σύμβασης της Βιέννης για το δίκαιο των διεθνών συνθηκών [Brownlie, Principles of Int. Law, σελ. 513.]
Περαιτέρω, σχετικά με τον ισχυρισμό ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι ανυπόστατο λόγω τάχα του τρόπου σύναψής του επειδή παραβιάστηκαν κανόνες θεμελιώδους σημασίας του εσωτερικού Δικαίου της… Λιβύης (!), ήτοι Τουρκία και Λιβύη συνεβλήφθησαν χωρίς την σύμπραξη της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης, άρα ότι, εξ αυτού του λόγου, το τουρκολιβυκό μνημόνιο πάσχει από σχετική ακυρότητα, όπως ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας δημοσιολογεί, λεκτέο ότι από το άρθρο 46 ΣτΒ καθίσταται σαφές ότι τα συμβαλλόμενα με συνθήκη κράτη οφείλουν να ελέγχουν από πριν τη συνταγματικότητα και εν γένει την εγκυρότητα μιας συνθήκης που συνάπτουν με ένα ή περισσότερα κράτη, τούτο δε τον έλεγχο (της νομιμότητας των κανόνων θεμελιώδους σημασίας του εσωτερικού Δικαίου ενός κράτους κατά τη σύναψη Συνθήκης με άλλο κράτος) νομιμοποιείται να κάνει ΜΌΝΟ ΤΟ ΊΔΙΟ ΤΟ ΚΡΆΤΟΣ – ΌΧΙ ΤΡΙΤΟ ΜΗ ΣΥΜΒΑΛΛΌΜΕΝΟ ΚΡΆΤΟΣ, όπερ μεθερμηνευόμενον εστί, τον έλεγχο νομιμότητας των κανόνων θεμελιώδους σημασίας του εσωτερικού δικαίου της Λιβύης κατά τη σύναψη του τουρκολιβυκού μνημονίου με την Τουρκία δύνανται, κατά τη ΣτΒ, να κάνει μόνον το συμβαλλόμενο κράτος: η Λιβύη – όχι η Ελλάδα. Και τούτο, διότι το άρθρο 46 ΣτΒ ορίζει ότι «Το Κράτος (σ.σ. το συμβαλλόμενο Κράτος – όχι οποιοδήποτε τρίτο κράτος) δεν μπορεί να επικαλεσθεί το γεγονός ότι η συναίνεσή του να δεσμευθεί από τη συνθήκη εδόθη κατά παραβίαση διατάξεως του εσωτερικού του δικαίου, σχετικής με την αρμοδιότητα συνομολογήσεως συνθηκών ως ελάττωμα της συναινέσεώς του, εκτός εάν η παραβίαση αυτή ήταν έκδηλη και αφορούσε κανόνα εσωτερικού δικαίου θεμελιώδους σημασίας.». Βλέπουμε λοιπόν ότι το άρθρο 46 ΣτΒ θέτει αυστηρούς περιορισμούς ακόμη και στο ίδιο το συμβαλλόμενο κράτος να επικαλεσθεί το γεγονός ότι η συναίνεσή του να δεσμευθεί από τη συνθήκη εδόθη κατά παραβίαση διατάξεως του εσωτερικού του δικαίου, τούτο δε, όπως είναι προφανές, αποσκοπεί στην ασφάλεια των διεθνών Συμβάσεων.
Ακόμη λοιπόν και στις σπάνιες περιπτώσεις που το ίδιο το κράτος αμφισβητεί τη νομιμότητα που κατά το εσωτερικό του δίκαιο δόθηκε η συναίνεσή του να δεσμευθεί από τη συνθήκη, είναι σ π ά ν ι ε ς οι περιπτώσεις που το άρθρο 46 της ΣτΒ έχει βρει εφαρμογή στη διεθνή πρακτική ως λόγος ακυρότητας των συνθηκών.
Μία από τις σπάνιες περιπτώσεις επίκλησής του που αποτυπώνεται στη νομολογία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης απαντάται από την πλευρά της Κυβέρνησης του Ιράκ κατά τη διάρκεια της συνοριακής διαφοράς με το Κουβέιτ, όπου το Ιράκ επικαλέστηκε το άρθρο 46 ΣτΒ ισχυριζόμενο πως η απαγόρευση στη συμφωνία του 1962 με το Κουβέιτ είναι άκυρη ως παραβιάζουσα την ιρακινή εσωτερική νομοθεσία καθώς η παραβίαση συνίστατο ειδικότερα στην απουσία έγκρισης της συμφωνίας από το Κοινοβούλιο του Ιράκ [Bothe σε O. Corten & P. Klein (Εκδ.), The Vienna Convention on the Law of Treaties. A commentary. Vol. II, σελ. 1095.]. Βλέπουμε λοιπόν ότι και στη σπάνια αυτή περίπτωση αμφισβήτησης της εσωτερικής νομοθεσίας ενός κράτους (εν προκειμένω του Ιράκ, στη συνθήκη που σύναψε με το Κουβέιτ) είναι το συμβαλλόμενο κράτος (Ιράκ) που αμφισβητεί τη νομιμότητα της διαδικασίας που τηρήθηκε κατά το εσωτερικό του δίκαιο – δεν είναι το Ιράν ή η Σαουδική Αραβία που είναι τρίτα, μη συμβαλλόμενα, κράτη.
Τα ίδια τα διεθνή δικαστήρια είναι εξαιρετικά φειδωλά και, όπως είναι λογικό και αναμενόμενο, δεν προβαίνουν εύκολα στην ακύρωση διεθνών συνθηκών για τον συγκεκριμένο λόγο ακυρότητας. Τούτο είναι εμφανές στην υπόθεση της Ανατολικής Γροιλανδίας που αφορούσε διαφορά μεταξύ Δανίας και Νορβηγίας σχετικά με την κατάληψη εδαφικών περιοχών τής — ανήκουσας στην Δανία– Γροιλανδίας. Η Νορβηγία επικαλέστηκε πως, κατά τις διατάξεις του Συντάγματός της, έπρεπε για να δεσμευτεί σε εξωτερικά θέματα μείζονος σημασίας να προηγηθεί έγκριση από το υπουργικό Συμβούλιο, παρόντος του βασιλιά. Στο μεταξύ ο υπουργός Εξωτερικών της Νορβηγίας έσπευσε να ενημερώσει με προφορική του δήλωση πως η Κυβέρνηση δεν σκόπευε να εμποδίσει τον Συμβιβασμό επί του θέματος. Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης α ρ ν ή θ η κ ε τον προαναφερόμενο ισχυρισμό τής Νορβηγίας δεχόμενο πως ήταν επαρκής και αναγκαία η ενέργεια καθώς και η εν γένει συμπεριφορά του υπουργού Εξωτερικών «στα όρια της εξουσίας του» (within his province). Άρα, η Νορβηγία δεσμευόταν από την δήλωση αυτή έχοντας αναλάβει έγκυρα την σχετική νομική υποχρέωση [Legal Status of Eastern Greenland, Denmark v Norway, Judgment, PCIJ Series A/B No 53, ICGJ 303 (PCIJ 1933), 5th April 1933].
Άρα δεν είναι ανυπόστατο και, εξ αυτού του λόγου, σχετικώς άκυρο το τουρκολιβυκό μνημόνιο, επειδή κατά τη σύναψή του μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας δεν συναίνεσε και δεν συνέπραξε και η Βουλή των Αντιπροσώπων της Λιβύης, όπως ατυχώς ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η καθεστηκυία τάξη των συστημικών Μέσων προβάλλουν, αλλά αντίθετα, το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι προδήλως α β ά σ ι μ ο και , σε κάθε περίπτωση, α π ό λ υ τ α ά κ υ ρ ο επειδή παραβιάζει βάναυσα και προκλητικά το Διεθνές της Θαλάσσης Δίκαιο καθώς Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΑΙ Η ΛΙΒΥΗ Δ Ε Ν ΕΧΟΥΝ Α Π Ε Ν Α Ν Τ Ι Ή Π Α Ρ Α Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ε Σ ΑΚΤΕΣ ΚΑΙ, ΩΣ ΕΚ ΤΟΥΤΟΥ, ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ Κ Ο Ι Ν Α ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΣΥΝΟΡΑ, ΚΑΤΑ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ Γ Ε Ω Γ Ρ Α Φ Ι Κ Η ΚΑΙ, ΣΥΝΕΠΩΣ ΟΥΤΕ ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ για τη σύναψη συμφωνίας θαλάσσιας οριοθέτησης.
(β) Τι υποστήριξε ο κ. Λοβέρδος
«Πολύ σ ω σ τ ή η συμφωνία με την Ιταλία, και απαραίτητη και ευτυχώς που υπήρξε η συμφωνία με την Αίγυπτο! Η πρώτη φορά που μας επιτρέπεται να θέτουμε θέμα διεθνούς δικαίου είναι η συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου. Το δικό μας κόμμα αν δεν είχε προηγηθεί το τουρκολιβυκό μνημόνιο δεν θα είχε ψηφίσει τη συμφωνία με την Αίγυπτο! Αλλά επειδή προηγήθηκε το τουρκολιβυκό μνημόνιο θεωρήσαμε επαρκέστατη απάντηση στην Τουρκία την υπογραφή της ελληνοαιγυπτιακής συμφωνίας, με το πλεονέκτημα μάλιστα ότι επειδή είναι μερική δεν αφήνει έξω μόνο το Καστελόριζο αλλά πολλά περισσότερα νησιά.»!!
(γ) Τι υποστήριξε ο κ. Κατρούγκαλος
Τίποτε απολύτως. Ο εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ δεν αναφέρθηκε στο απόλυτα άκυρο του τουρκολιβυκού μνημονίου, ούτε στην εθνική συντριβή της χώρας από την υπογραφή της καταστροφικής λεόντειας συμφωνίας με την Αίγυπτο αναφέρθηκε. Και τούτο σε συνέχεια της επιζήμιας εθνικά Συμφωνίας των Πρεσπών καθώς είναι ο Σύριζα που έδωσε υπόσταση εθνική αναγνωρίζοντας γλώσσα ? και εθνότητα ‘μακεδονική’ στο κράτος των Σκοπίων.
(δ) Τα προσχήματα για το δικηγορικό Σώμα στη διοργάνωση της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος διέσωσε ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, Δημήτρης Βερβεσός, με μια ιστορική ομιλία με αποδέκτες εκείνους που από λάθη και παραλείψεις τους οδήγησαν τη χώρα στην εθνική συντριβή των λεόντειων συμβάσεων με Αίγυπτο και Ιταλία. Παραθέτω τα σημαντικότερα σημεία της συγκλονιστικής ομιλίας Βερβεσού στη διοργάνωση της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος, από την προδομένη Μεγίστη (Καστελόριζο).
«Όσο κάποιος υποχωρεί κατά σύστημα θα νικάται κατά κράτος»
«Το διεθνές δίκαιο σημαίνει πολύ λίγα πράγματα στην πράξη αν δεν μπορούμε (με τα όπλα ?) να το υπερασπίσουμε μόνοι μας»
«Η διαρκής υποχώρηση με επίκληση του διεθνούς δικαίου έχει σαν αποτέλεσμα να γκριζάρονται περιοχές εθνικής κυριαρχίας»
«Η συνεχής υποχωρητικότητα αντί να διαπαιδαγωγεί το έθνος, έχει σαν αποτέλεσμα τον εθνικό μιθριδατισμό»
«Οι καιροί ου μενετοί , οι καιροί δεν περιμένουν, πρέπει να δράσουμε. Όποτε οι τούρκοι αμφισβήτησαν το μπλε του Αιγαίου χρειάστηκε να χύσουμε πολύ κόκκινο (αίμα) για να το κρατήσουμε μπλε»
«Κανένας λαός που χρειάστηκε να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και της Ιστορίας του δεν μπόρεσε ποτέ να το κάνει με τη διαρκή υποχωρητικότητα που βαφτίζεται ψευδεπίγραφα “λογική” και “ψυχραιμία”»
«Ο ενδοτισμός δεν δικαιολογείται ποτέ»
«Αν έπρεπε να συνοψίσουμε την Ιστορία των ελλήνων σε μια φράση, σε δύο λέξεις θα στεκόμουν: Στο ‘’Μολὼν λαβέ’’ του Λεωνίδα Βασιλέα ? των Σπαρτιατών, στον βασιλιά των Περσών Ξέρξη»
Την ιστορική ομιλία του ο Δημήτρης Βερβεσός έκλεισε με ένα απόφθεγμα του Κωστή Παλαμά
«Χρωστάμε σ’ όσους ήρθαν πέρασαν,
θα ‘ρθουν, θα περάσουν.
Κριτές θα μας δικάσουν
οι αγέννητοι, οι νεκροί».
[Παρατίθεται το βίντεο της συζήτησης του επίκαιρου ζητήματος της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο που εξέτασε η εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2020 με διοργανωτή την Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος.
Η ουσία της ομιλίας Παυλόπουλου (για το δήθεν ανυπόστατο του τουρκολιβυκού μνημονίου), από το 2:02:15 έως το 2:04:43 του βίντεο.
Η ουσία της ομιλίας Λοβέρδου , από το 1:09:15 έως 1:12:08 του βίντεο.
Η ομιλία Βερβεσού την οποία πρέπει να παρακολουθήσουν όλοι, δικηγόροι και μη, από το 1:33:57 έως 1:39:37 του βίντεο.]
Πηγή: alampasis.blogspot.com