Του Δημήτρη Καζάκη

9 Ιαν. 2017

“Δώστε σε όλους τους πολίτες ένα μέτριο, αλλά άνευ όρων εισόδημα, και αφήστε τους να συμπληρώνουν κατά βούληση με έσοδα από άλλες πηγές.”(1) Αυτή είναι η ιδέα του “βασικού εισοδήματος”, η οποία κυκλοφορεί στα κείμενα και τις προτάσεις των πατέρων της οικονομικής επιστήμης και του ανθρωπισμού από τον 16ο αιώνα. Και συνεχίζει να απασχολεί στις μέρες μας μελετητές και κυβερνήσεις. Όλο και περισσότερο καθώς οι οικονομίες βουλιάζουν διαρκώς στη δύνη της παγκόσμιας ύφεσης.

Η ιδέα της πληρωμής σε όλους τους πολίτες ένός άνευ όρων ποσού χρημάτων ως “βασικό εισόδημα” προέρχεται κυρίως από την ανάγκη να καταπολεμηθούν οι εγγενείς αιτίες της κοινωνικής και εισοδηματικής ανισότητας, της φτώχειας και του λεγόμενου κοινωνικού αποκλεισμού για τις εργαζόμενες τάξεις. Βρήκε πολλές εφαρμογές και σήμερα συνιστά τον πυρήνα των προτάσεων όσων αντιπαρατίθενται στην αδιέξοδη και καταστροφική λογική των “ποσοτικών χαλαρώσεων”, όπου δεκάδες τρισεκατομμύρια διοχετεύονται στις κεφαλαιαγορές από τις κεντρικές τράπεζες.

(more…)

(η επικαιροποίηση του “ελιά-ελιά και Κώτσο Βασιλιά”)

Της Μαρίας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη 9.01.2017

=======================================

Χθες τα μεσάνυχτα παρακολούθησα τυχαία τηλεοπτικό κανάλι¹, που είχε αρκετούς καλεσμένους, και διάφορα θέματα επί τάπητος για συζήτηση. Ανάμεσα σε αυτά, και αυτό της μετάβασης στο εθνικό μας νόμισμα.

Οι φαιδρές τοποθετήσεις πολλών ομιλητών, όταν επιλέγουν να αναλύσουν οικονομικά προβλήματα χωρίς να διαθέτουν στοιχειώδεις γνώσεις οικονομίας, αποτελεί ασφαλώς σύνηθες φαινόμενο σε πολλά κανάλια. Ωστόσο, κάποιες από τις χθεσινές θέσεις, στο συγκεκριμένο αυτό κανάλι, δεν ήταν πια “διασκεδαστικές”,αλλά σήμαιναν συναγερμό, για νέους και πολύ σοβαρούς εθνικούς κινδύνους.

Θα πρέπει να παραβλέψω ορισμένα “επιχειρήματα” των καλεσμένων, που σαφώς απέρρεαν από τις γνωστές προσπάθειες των πολιτικών να μην εκθέσουν σε κίνδυνο την υπουργική ή τη βουλευτική καρέκλα. Συνεπώς, τα όσα παράλογα ακούστηκαν, σχετικά, απλώς αναπαρίσταναν την κατεύθυνση του όποιου πολιτικού κόμματος, στο οποίο ανήκαν.

(more…)

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΜΑΡΙΟΛΗΣ

Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας

Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, Πάντειο Πανεπιστήμιο,

και Ινστιτούτο Κοινωνικών Ερευνών Δημήτρης Μπάτσης

1. Εισαγωγή

Στο παρόν κείμενο κωδικοποιούνται τα βασικά σημεία ενός προγράμματος οικονομικής πολιτικής για την Ελλάδα. Στοχεύει στην ανάταξη και, εν συνεχεία, ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων και της κοινωνικής παραγωγής, με γνώμονα τα γενικά εθνικά συμφέροντα, αλλά δίνοντας προτεραιότητα σε εκείνα των μισθωτών. Αποτελείται από δύο κεντρικές ενότητες: Η πρώτη ενότητα εστιάζει στην κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, στο ζήτημα της ανάπτυξης και στην ευρωπαϊκή ΟΝΕ. Υποστηρίζει ότι η παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη είναι ασυμβίβαστη με την υλοποίηση προγράμματος απελευθέρωσης από τον βρόχο των Μνημονίων-επιταχυνόμενης ανάπτυξης. Η δεύτερη ενότητα προσδιορίζει το απαιτούμενο μείγμα οικονομικής πολιτικής, η οποία χαρακτηρίζεται από κομβικά σημεία ασυνέχειας ως προς την έως τώρα εφαρμοζόμενη και, συνεπώς, αποκαλείται «Νέα Οικονομική Πολιτική» (Ν.Ο.Π.).

Η δομή και οι προτάσεις του προγράμματος έχουν συγκροτηθεί βάσει θεωρητικών και εμπειρικών μελετών της ελληνικής οικονομίας, οι οποίες περιέχονται, κατά βάση, στους τόμους Μαριόλης (2011, 2016). Οι κύριοι άξονες του αναλυτικού συστήματος αυτών των μελετών είναι, κατά λογική σειρά, οι ακόλουθοι:

(i). Εξισώσεις-προβολές των σχέσεων ανάμεσα στον μέσο ρυθμό μεγέθυνσης της οικονομίας και στο ύψος της απασχόλησης της εργασίας ή του ποσοστού ανεργίας. Υποδεικνύουν τον ρυθμό μεγέθυνσης, ο οποίος είναι συμβατός με την συμπίεση της ανεργίας σε ορισμένο, επιθυμητό επίπεδο, καθώς και την χρονική περίοδο, εντός της οποίας είναι υλοποιήσιμη αυτή η συμπίεση.

(ii). Εναλλακτικά δυναμικά τιμιακά υποδείγματα εισροών-εκροών. Εκτιμούν τις επιπτώσεις της ονομαστικής υποτίμησης του νέου νομίσματος στον πληθωρισμό κόστους, στην διεθνή ανταγωνιστικότητα και στο εξωτερικό ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών.

Συνεχίστε την ανάγνωση κατεβάζοντας στον υπολογιστή σας την συνέχεια του άρθρου σε κείμενο word, πατώντας mariolis_an_economic_policy_program_for_greece

Του Νίκου Ιγγλέση

Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στο μηνιαίο περιοδικό Point – Zero (τεύχος Ιανουαρίου) που κυκλοφόρησε στις 5-1-2017

Το 2002 ένα ξένο νόμισμα, το ευρώ, αντικατέστησε το εθνικό νόμισμα της χώρας μας, τη δραχμή. Αποκαλούμε το ευρώ ξένο νόμισμα γιατί αυτό δεν το εκδίδει η Ελλάδα, όπως γινόταν με τη δραχμή, αλλά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Το ελληνικό κράτος, από το 2002, δεν έχει καμία εξουσία στο νόμισμα που κυκλοφορεί στη χώρα και δεν μπορεί να εκδίδει την ποσότητα του χρήματος που απαιτείται (ρευστότητα) για τη λειτουργία της οικονομίας, ούτε να καθορίζει τα επιτόκια και τη συναλλαγματική ισοτιμία του.

Η νομισματική και συναλλαγματική πολιτική καθορίζεται από την ΕΚΤ, η οποία από τις Συνθήκες Ίδρυσης και Λειτουργίας της ΕΕ απαγορεύεται να δανείζει τα κράτη-μέλη, όπως κάνουν όλες οι κεντρικές τράπεζες των χωρών που διαθέτουν το δικό τους εθνικό νόμισμα (ΗΠΑ, Αγγλία, Ιαπωνία κλπ.).

Χωρίς εθνικό νόμισμα το ελληνικό κράτος για να πληρώνει τους δημοσίους υπαλλήλους, να χρηματοδοτεί τα ελλείμματα των ασφαλιστικών Ταμείων και των νοσοκομείων, να ασκεί κοινωνική πολιτική, να εξασφαλίζει την αμυντική θωράκιση της χώρας, να κάνει δημόσιες επενδύσεις και να πληρώνει τα τοκοχρεολύσια του Δημόσιου Χρέους πρέπει είτε να εισπράττει περισσότερους φόρους είτε να δανείζεται. Γι’ αυτό αυξάνονται συνεχώς οι άμεσοι και έμμεσοι φόροι ενώ παράλληλα μειώνονται οι δαπάνες (μισθοί, συντάξεις κλπ.) προκειμένου να απαιτείται μικρότερος δανεισμός. ‘Ολη η πρόσφατη φοροεπιδρομή του τρίτου Μνημονίου αποσκοπεί στην επίτευξη ενός πρωτογενούς πλεονάσματος (3,5% του ΑΕΠ, το 2018) με το οποίο θα πληρώνονται μόνο οι τόκοι του Δημόσιου Χρέους.

(more…)

Του Δημήτρη Χαλυβόπουλου 

Άπαντες αντιλαμβάνονται ότι η αύξηση του Φ.Π.Α. μειώνει την αγοραστική ικανότητα των καταναλωτών και των νοικοκυριών, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της «ρευστότητας» – ζήτησης στην πραγματική οικονομία. Η δικαιολογία που χρησιμοποιούν οι «κυβερνώντες» για την αύξηση των συντελεστών του Φ.Π.Α., είναι η προσδοκία για αύξηση των φορολογικών εσόδων.

Σκοπός της παρούσας ανάλυσης, είναι να αποδειχθεί στο ευρύ κοινό ότι η αύξηση του Φ.Π.Α. δεν πλήττει μόνο τα νοικοκυριά και τους καταναλωτές, αλλά και τα φορολογικά έσοδα του ίδιου του κράτους λόγο μειωμένων εσόδων από την άμεση φορολόγηση.

Ως γνωστόν, ο Φ.Π.Α. είναι ουδέτερος για τις επιχειρήσεις καθώς δεν επηρεάζει το λογιστικό τους αποτέλεσμα. Οι επιχειρήσεις συμψηφίζουν το Φ.Π.Α. που εισπράττουν από τις πωλήσεις τους, με το Φ.Π.Α. που πληρώνουν μέσω των αγορών τους και τη διαφορά την αποδίδουν στο κράτος. Γενικότερα όμως, ούτε οι επιχειρήσεις επιθυμούν αυξήσεις στους συντελεστές του Φ.Π.Α. διότι, όσο μειώνεται η ζήτηση και το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών, τόσο μειώνεται ο τζίρος και τα καθαρά κέρδη των επιχειρήσεων.

Για να αποδείξουμε τα ανωτέρω, θα προσπαθήσουμε να υπολογίσουμε ποια είναι τα έσοδα του κράτους από το Φ.Π.Α. όταν εισέλθει ρευστότητα 100 € στην πραγματική οικονομία. Θα χρησιμοποιήσουμε δύο σενάρια όπου στο πρώτο οι συναλλαγές γίνονται με 24% συντελεστή Φ.Π.Α. (όσο είναι τώρα) και στο δεύτερο οι συναλλαγές γίνονται με 13% Φ.Π.Α. (τόσο ήταν για τα τρόφιμα πριν λίγους μήνες).

(more…)

Σπύρος Στάλιας, Οικονομολόγος Ph.D

3 Ιαν. 2017

Σε αυτό το άρθρο θα προσπαθήσω να εξηγήσω γιατί η ανεργία είναι επιλογή της Κυβέρνησης του Σύριζα αλλά και όλων των κομμάτων που βρίσκονται στη Βουλή, που θέλουν την χώρα στην Ευρωζώνη ή αλλιώς που προτιμούν η χώρα να έχει ξένο νόμισμα.

Η βασική τους θέση είναι, ότι αν όλοι επιθυμούσαν να δουλέψουν με χαμηλότερους μισθούς, και σε ένα περιβάλλον χωρίς καμία εργατική προστασία, τότε η ανεργία ως θέμα θα έκλεινε, ανεξαρτήτως της ασκούμενης δημοσιονομικής πολίτικης.

Δεν θα ήθελα εδώ αμέσως να τονίσω ποιους βολεύει ένα τέτοιο επιχείρημα, αλλά μπορώ απλά να πω, ότι σε μια εγχρήματη οικονομία, ο ισχυρισμός αυτός συνιστά ’σφάλμα σύνθεσης’.

Σφάλμα σύνθεσης αποτελεί το να ισχυριστεί κάποιος, ότι ό,τι ισχύει για ένα μέλος μιας ομάδας, ισχύει και για το σύνολο της ομάδας. Με άλλα λόγια αν κάθεται στο σινεμά, στη μπροστινή θέση, ένα ψηλός, και εσείς δεν βλέπετε, αν σηκωθείτε όρθιος θα βλέπετε, άλλα αν όλοι σηκωθούν όρθιοι τότε και πάλι δεν θα βλέπετε. Αυτό συνιστά ’σφάλμα σύνθεσης’ ή συνιστά ’απατηλή σύνθεση’. Ότι ισχύει για έναν δεν ισχύει για όλους.

(more…)

Πολλοί χαρακτηρίζουν το 2016 ως χρονιά αποφράδα. Ωσάν το 2016 να έφερε τις κακουχίες, την ανέχεια και την πείνα στην Πατρίδα μας. Ωσάν το 2016 μαγικά να καταράστηκε την Ανθρωπότητα με τους τρομερούς βομβαρδισμούς, τους συγκλονιστικούς αριθμούς θυμάτων, τις δικτατορίες με τα πογκρόμ οποιουδήποτε δεν αρέσει στο καθεστώς, το μαύρο πρόσωπο του ναζισμού που ανατέλλει από τις ίδιες πηγές που ανέτειλε και πρωτύτερα.

Κακώς κατηγορούμε την χρονιά που φεύγει και κακώς φοβούμαστε την χρονιά που έρχεται ωσάν και αυτή με μαγικό τρόπο να μας απειλεί με επιπλέον δυστυχία.

Τους ανθρώπους (αν μπορούμε καν να τους πούμε έτσι) που σχεδίασαν προκάλεσαν και εφήρμοσαν όλες αυτές τις δυστυχίες πρέπει να κατηγορούμε. Αυτοί είναι που έχουν καταντήσει το 2016 συγκρίσιμο με το 1916.

Και στο δικό μας χέρι είναι εάν θα αναδείξουμε το 2017 συγκρίσιμο (αλλά καλύτερο) με το 1917.

(more…)

Σπύρος Στάλιας, Οικονομολογος Ph.D

28 Δεκ. 2016

Η ιδέα προέρχεται από την Κεϋνσιανή σχολή πειθούς. Είναι μέρος της ‘Γενικής Θεωρίας’ του Κέϋνς. Στα χρόνια όμως του νεοφιλελευθερισμού που ζούμε έχει πάρει άλλη έννοια στην Ευρώπη. Δεν θα σταθούμε στις διαφορές, δεν έχει σημασία, αλλά στο τι σημαίνει σήμερα ποσοτική χαλάρωση, τι σημαίνει στο μυαλό του Μάριο Ντράγκι.

Η ποσοτική χαλάρωση είναι μια ενέργεια, μια διαδικασία, κατά την οποία η Κεντρική Τράπεζα αγοράζει ομόλογα, μετοχές ή άλλες κινητές αξίες από τις εμπορικές τράπεζες που έχουν υψηλότερες αποδώσεις και μεγάλη διάρκεια ζωής. Σε αντάλλαγμα η Κεντρική Τράπεζα καταθέτει-πιστώνει τους λογαριασμούς των αποθεματικών των εμπορικών τραπεζών με αξίες σχεδόν μηδενικής απόδοσης, δηλαδή με κεφάλαια της ΕΚΤ.

Ο σκοπός είναι να δημιουργηθούν στο εμπορικό τραπεζικό σύστημα υπερβάλλοντα αποθεματικά τα οποία οι τράπεζες θα πρέπει να δανείσουν στις επιχειρήσεις με μια καλή απόδοση. Η ποσοτική χαλάρωση είναι συνεπώς μια λογιστική αναδιάρθρωση κινητών αξιών μέσα στο τραπεζικό σύστημα.

Οι εμπορικές τράπεζες δέχονται νέες καταθέσεις από την Κεντρική Τράπεζα (νέα κεφάλαια) και μειώνουν την θέση τους σε αξίες μακροχρόνιας ωρίμανσης που αποδίδουν στην Κεντρική Τράπεζα.

(more…)

του Σπ. Στάλια (*), 26/12/2016

Γιατί θα είναι δραματική η μείωση των αμοιβών το 2017

1. Γιατί “κόβουν” τους μισθούς και τις συντάξεις τους

Ένα από τα ερωτήματα που τίθενται επιτακτικά, είναι γιατί αυτή η λύσσα της Τρόικα να κόβει συνέχεια μισθούς και συντάξεις και γιατί ακολουθούν πιστά επί της ουσίας αυτές τις εντολές, όλα τα μνημονιακά κόμματα που είναι στη Βουλή, παρά τα παιχνιδάκια που κάνουν μεταξύ τους.

Η αλήθεια είναι ότι όλα τα κόμματα του ευρώ συμμερίζονται την άποψη, και πρέπει να την συμμερίζονται, ότι αν οι μισθοί, ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, και οι συντάξεις περικοπούν, όπως και οι κρατικές δαπάνες, τότε η χώρα θα εισέλθει στην οδό της οικονομικής ανάπτυξης και η ανεργία θα μειωθεί. Η μείωση και η ευελιξία των αμοιβών γενικώς, αποτελεί θεμελιώδες δόγμα πίστης για αυτούς που αγαπούν και στηρίζουν το ευρώ. Είναι βασική ιδεολογία. Αν αυτή την στιγμή έχουμε ανεργία, την έχουμε γιατί ακόμα οι μισθοί, οι συντάξεις και οι δαπάνες τους κράτους δεν έχουν περικοπεί επαρκώς.

Ας παρακολουθήσουμε την διαδικασία της σκέψης των ’μένουμε Ευρώπη’ με όσο πιο απλό τρόπο είναι δυνατόν αυτό να γίνει ή ας παρακολουθήσουμε το έργο πως από την φτώχεια δημιουργείται πλούτος.

(more…)