της Μαρίας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη (δημοσιεύθηκε στα “ΕΠΙΚΑΙΡΑ 03/02-16/02/2017)

===========================================================

Μετά από σχεδόν επτά χρόνια συνεχούς και ραγδαίας επιδείνωσης όλων ανεξαιρέτως των δεικτών της πραγματικής ελληνικής οικονομίας, επιβάλλεται να συνειδητοποιήσουμε ότι η συνέχιση της ίδιας οικονομικής μας πολιτικής ισοδυναμεί με αυτοκτονία. Οι υπεύθυνοι για τις τύχες μας, στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον, φέρουν βαρύτατες ευθύνες, προσποιούμενοι άγνοια αυτής της αναμφισβήτητης πραγματικότητας: ότι, δηλαδή, το ελληνικό πρόγραμμα βασίστηκε εξαρχής σε τραγικά εσφαλμένες υποθέσεις, που οδηγούν αναπότρεπτα στην εξαθλίωση ολοένα μεγαλύτερων τμημάτων του ελληνικού λαού. Η παταγώδης αποτυχία του δεν μπορεί πια να συγκαλυφτεί, ούτε με την προσπάθεια επίρριψης ευθυνών στη χώρα μας, επειδή δήθεν δεν το εκτέλεσε σωστά (όπως διαπιστώνει ο Joseph Stiglitz στο τελευταίο του βιβλίο, “η καταστροφή της οφείλεται στο ότι το εφάρμοσε με ευλάβεια”), ούτε με την εμφάνιση δήθεν δημοσιονομικών επιτευγμάτων, όπως μεταξύ και άλλων, των πρωτογενών πλεονασμάτων, που προκύπτουν από την καταστροφή της πραγματικής οικονομίας, αλλά ούτε και με αφελείς εξαγγελίες δήθεν αναμενόμενων βελτιώσεων και δήθεν έλευσης της πολυπόθητης ανάπτυξης. Συνοπτικά, το πρόγραμμα σταθεροποίησης της Ελλάδας βασίστηκε σε σωρεία εσφαλμένων υποθέσεων (που άλλωστε βρίσκονται και στα θεμέλια της ΕΕ-Ευρωζώνης), όπως ανάμεσα και σε άλλες, ότι η λιτότητα οδηγεί στην ανάπτυξη, η μείωση των μισθών βελτιώνει την ανταγωνιστικότητα, κάποιος βαθμός ανεργίας είναι επιθυμητός διότι ελέγχει τον πληθωρισμό, οι αγορές αυτοδιορθώνονται και συνεπώς η κρατική παρέμβαση είναι ανεπιθύμητη, η σύγκλιση των οικονομιών στο πλαίσιο νομισματικής/οικονομικής ένωσης είναι αυτόματη, η νομισματική πολιτική είναι αρκετή και δεν χρειάζεται προσφυγή στη δημοσιονομική πολιτική κ.ο.κ.

Εφαρμόζοντας αγογγύστως αυτό το πρόγραμμα, η Ελλάδα έχει οδηγηθεί σε πλήρες αδιέξοδο. Δεν μπορεί πια να αναμένει τη σωτηρία της, χάρη σε μακροχρόνια μέτρα, αφού οι εταίροι της αποφάσισαν να βαπτίσουν “βοήθεια”, τα δάνεια που εκβιαστικά της χορηγούν, με απαγορευτικά υψηλό επιτόκιο μέχρι πριν λίγο, και των οποίων το 85% περνά έξω από τα ελληνικά σύνορα με κατεύθυνση τις τράπεζες. Οι ατελεύτητες και χωρίς ουσία διαπραγματεύσεις, στις οποίες επιδίδονται οι κυβερνήσεις μας, περιλαμβάνουν ολοένα και πιο παράλογες απαιτήσεις των δανειστών, σε συνδυασμό με εξευτελιστικές υποχωρήσεις των ελληνικών κυβερνήσεων, και με υπαναχώρηση της μιας μετά την άλλη, των δήθεν “κόκκινων γραμμών”. Η Ελλάδα, αποκτά προοδευτικά την όψη και τα χαρακτηριστικά οικονομίας του τρίτου κόσμου, με συνταξιούχους που λιμοκτονούν, νέους που μαζικά την εγκαταλείπουν σε αναζήτηση καλύτερης τύχης, άνεργους, που πυκνώνουν τις τάξεις αυτών που εργάζονται για 100-300Ε το μήνα, και που η πλήρης απασχόληση παραχωρεί τη θέση της σε ανασφαλείς μορφές, μέσα στη ζουγκλοποιημένη αγορά εργασίας. Η Ελλάδα εμφανίζεται ως η μόνη ευρωπαϊκή χώρα, στην οποία η αποταμίευση είναι ανερχόμενα αρνητική, η κατανάλωση ακόμη και για βασικά είδη διατροφής υποχωρεί, η δημόσια και ιδιωτική επένδυση ελαχιστοποιούνται από την αρχή της κρίσης, το ποσοστό των όσων δικαιούνται σύνταξης διαχρονικά μειώνεται, οι επιχειρήσεις κλείνουν κατά χιλιάδες ενώ ο αριθμός των νέων υστερεί κατά περίπου 30% σε σύγκριση με όσες εξαφανίζονται και όπου τα capital controls συνεχίζονται χωρίς ημερομηνία λήξης.

Παράλληλα, δεν δικαιολογούνται ελπίδες για βελτίωση της συμπεριφοράς των εταίρων μας, αφού στις τάξεις των οποίων φαίνεται να υπερισχύει η τιμωρητική διάθεση. Για αυτό και δεν ενοχλούνται για το γεγονός ότι μια ευρωπαϊκή χώρα και μέλος της Ευρωζώνης έχει περιέλθει σε αυτή την οικτρή, από κάθε πλευρά, κατάσταση. Είναι εξάλλου αφελής η ελπίδα ότι θα σωθούμε από τη μείωση των, όντως, δυσβάστακτων φόρων, που πρόκειται να αντικατασταθούν από περαιτέρω μείωση των δημοσίων δαπανών, όπως προτείνει η αξιωματική αντιπολίτευση. Υπενθυμίζω, σχετικά, ότι η μείωση των φόρων που αποτέλεσε τη σημαία του κ. Reagan, ως πλανητάρχη, σε συνδυασμό με τη γνωστή καμπύλη Lafer, οδήγησε τις ΗΠΑ σε μια από τις χειρότερες υφέσεις της ιστορίας της. Παράλληλα, αναγγέλλεται και η δημιουργία νέων κεντροδεξιών/κεντροαριστερών πολιτικών κομμάτων, που φαίνεται να αποβλέπουν σε συγχώνευση και, συνεπώς, ενίσχυση του ευρωπαϊκού τόξου, στην Ελλάδα.

Στη θέση επιλογής μιας οικονομικής πολιτικής, ριζικά διαφορετικής της παρούσας, όλα τα ελληνικά πολιτικά κόμματα, που βρίσκονται ή προσδοκούν να έρθουν στην εξουσία, εξαντλούνται στην πρόταση οριακών και εμφανώς αναποτελεσματικών λύσεων στο ελληνικό δράμα. Προκύπτει, έτσι, αγεφύρωτο χάσμα ανάμεσα στις αγωνίες και τις επιθυμίες της πλειονοψηφίας του ελληνικού λαού, όπως αυτές εκφράζονται σε πρόσφατες δημοσκοπήσεις, και στα όσα ασήμαντα ή ανασφαλή υπόσχεται να του εξασφαλίσει ολόκληρο σχεδόν το πολιτικό φάσμα της χώρας μας. Συγκεκριμένα:

*Το 84% του ελληνικού λαού πιστεύει ότι η ΕΕ κινείται προς λάθος κατεύθυνση (Palmos Analysis-18.12.2016), ενώ η πολιτική εξουσία ορκίζεται σε αυτήν.

*Το 65% του ελληνικού λαού πιστεύει ότι το 2017 η οικονομική κατάσταση θα χειροτερεύσει (Κάπα Research-1.1.2017) ενώ η κυβέρνηση υπόσχεται το τέλος των δεινών μας.

*Το 47% του ελληνικού λαού φρονεί ότι θα έπρεπε να διαλυθεί η ΕΕ-Ευρωζώνη (Κάπα Research-1.1.2017), ενώ ακόμη και το εορταστικό προεδρικό διάγγελμα εύχεται την μακροημέρευσή της.

*Το 59% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η χώρα ζημιώθηκε το 2016 από τη χρήση του ευρώ, έναντι 32% μόνο το 2009 (Κάπα Research-1.1.2017), ενώ για την κυβέρνηση, όσο και για την αντιπολίτευση αποτελεί απαγορευμένη συζήτηση.

*Το 42,5% πιστεύει ότι η χώρα θα ήταν καλύτερα με τη δραχμή (Κάπα Research-1.1.2017), ενώ για την κυβέρνηση, την αντιπολίτευση και τα ΜΜΕ ισοδυναμεί με το τέλος του κόσμου.

*Το 36,5% (έναντι του 28, 5% το 2010) είναι υπέρ της δραχμής, ενώ το 47,5% υπέρ του ευρώ (έναντι του 60,5% το 2010).

Ο συνδυασμός των παραπάνω απαντήσεων αποκαλύπτει μια, χωρίς προηγούμενο, σύγχυση του ελληνικού λαού, ο οποίος παρότι διαπιστώνει, χωρίς την ελάχιστη αμφιβολία, ότι η ακολουθούμενη οικονομική πολιτική είναι οριστικά και αμετάκλητα καταστρεπτική, ωστόσο δείχνει πεπεισμένος ότι η προσπάθεια μεταβολής της θα φέρει Αρμαγεδδών. Για την κατανόηση του πως και του γιατί δημιουργήθηκε αυτή η σύγχυση, είναι ανάγκη να ανατρέξουμε στη συντονισμένη προσπάθεια όλων των κυβερνήσεων των τελευταίων επτά ετών, της αξιωματικής αντιπολίτευσης, και βέβαια των ΜΜΕ, εκτός φωτεινών εξαιρέσεων, προκειμένου να πείσουν το μέσο Έλληνα, ότι εκτός Ευρωζώνης, δεν έχει οδό ούτε πλοίο δεν έχει λυτρωμό (όπως είπε και ο ποιητής).Το ευρώ ταυτίστηκε με την ιδιότητά του Ευρωπαίου, που δήθεν χάνεται εκτός αυτού! Η παραμονή μας, στην Ευρωζώνη εμφανίστηκε ως μονόδρομος που αξίζει οποιασδήποτε διάστασης θυσία: και αυτής της εθνικής μας κυριαρχίας, της εθνικής μας αξιοπρέπειας, του ολοκληρωτικού ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας μας, της πλήρους εξαθλίωσης του λαού μας, της δουλοποίησής μας, του εξευτελισμού μας, και τελικά της εξαφάνισής μας από το πρόσωπο της Γης. Δεν είναι, συνεπώς ανεξήγητο το γιατί το 84% του ελληνικού λαού δέχεται ότι βαδίζουμε σε λάθος δρόμο, το 59% τολμά επιτέλους να υποδείξει ως κύριο ένοχο το ευρώ, αλλά όμως, μόνο το 36,5% έχει το σθένος να αναζητήσει μια άλλη πορεία, εκτός της καταστροφής, που δήθεν θα έρθει με τη δραχμή.

Αναμφίβολα, πρέπει να αναθεωρήσουμε αυτό το τεράστιο εθνικό λάθος, που συνίσταται στον παρανοϊκό συνδυασμό αφενός της ορθής διαπίστωσης ότι καταστρεφόμαστε, αν συνεχίσουμε την ίδια πορεία, και αφετέρου της απόφασής μας να παραμείνουμε εντός των τειχών.

Η σωτηρία της Ελλάδας απαιτεί μακροχρόνια ταχύρρυθμη ανάπτυξη, για να γιατρέψει τις πληγές της και για να ξεπληρώσει σε βάθος χρόνου το τεράστιο χρέος της. Αποτελεί ουτοπία η διαβεβαίωση, παρότι επιχειρείται από πολλές πλευρές, ότι η πολυπόθητη αυτή ανάπτυξη μπορεί να υλοποιηθεί εντός του ανθυγιεινού μνημονιακού περιβάλλοντος. Πρόκειται, ασφαλώς, για δύσκολο και φιλόδοξο εγχείρημα, που απαιτεί, πάνω από όλα, ομοψυχία του συνόλου των πολιτικών μας, αντί του αγώνα τους για εξουσία, που διεξάγεται, αδίστακτα, επάνω στο ημιθανές σώμα της Ελλάδας. Πως, λοιπόν, να ζητηθεί, από τον ελληνικό λαό, πίστη στα πεπρωμένα του, και θυσίες για εθνική επιβίωση, κάτω από αυτές τις συνθήκες;