του Λεωνίδα Βατικιώτη, Τετάρτη 8/11/2017

Σημείο τομής και προάγγελο κακών οιωνών αποτέλεσαν για την μεγαλύτερη επιχείρηση της χώρας τα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου του 2017.

Με βάση την ανακοίνωση της ΔΕΗ, τα κέρδη μετά από φόρους ανήλθαν σε 14 εκ. ευρώ. Αν όμως αφαιρεθεί το τίμημα που εισέπραξε από την πώληση του ΑΔΜΗΕ και σε επίπεδο ομίλου ανέρχεται σε 172 εκ. (μη επαναλαμβανόμενο γαρ) τότε το αποτέλεσμα ήταν ζημιογόνο κατά 158 εκ. ευρώ!

Το χειρότερο ωστόσο για τη ΔΕΗ δεν είναι το αποτέλεσμα του πρώτου εξαμήνου, άλλα όσα ακολουθούν. Οι υποχρεώσεις ειδικότερα που έχουν αναληφθεί είτε μέσω των μνημονίων, είτε απ’ ευθείας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο της περίφημης απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας καθιστούν βέβαιο ότι οι ζημιές θα συνεχίσουν να αυξάνονται και η ΔΕΗ να περιέρχεται σε όλο και πιο δυσχερή θέση.

Εξέλιξη που μπορεί να είναι σε όφελος των ιδιωτών που εποφθαλμιούν τα περιουσιακά της στοιχεία και το πελατολόγιό της, αλλά θα αποδειχθεί πολλαπλά αρνητική για την ενεργειακή κυριαρχία της χώρας και το αναφαίρετο δικαίωμα των πολιτών σε φθηνή και καθαρή ενέργεια.

Αρκεί μια ματιά στους παράγοντες που διαμόρφωσαν το αρνητικό οικονομικό αποτέλεσμα του πρώτου εξαμήνου για να φανεί πώς είναι αποκλειστική ευθύνη των ιδιωτών και της συντελούμενης με αργά έστω βήματα κι έξωθεν επιβεβλημένης ιδιωτικοποίησης κι όχι του κράτους.

Αρνητική συμβολή στα κέρδη της ΔΕΗ είχαν οι δημοπρασίες που διενήργησε η εταιρεία ώστε να δώσει ρεύμα στους ιδιώτες. Μεγάλο μέρος της ενέργειας που πουλήθηκε ωστόσο δεν κατευθύνθηκε στην εσωτερική αγορά προς τους καταναλωτές που επέλεξαν ιδιώτη πάροχο, αλλά πουλήθηκε στο εξωτερικό, αποδεικνύοντας ότι η απελευθέρωση δε στόχευε στην μείωση των τιμών για τον τελικό καταναλωτή, αλλά στη δημιουργία εύκολου κέρδους για κάθε λογής ενδιάμεσους που αγοράζουν φτηνά και πωλούν ακριβά.

Έτσι, ο ΛΑΓΗΕ στην επόμενη δημοπρασία όρισε ένα ποσοστό διοχέτευσης ρεύματος στην εσωτερική αγορά ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή, χωρίς να απαγορεύει κι εντελώς το αεριλίκι που αποδεικνύεται η χαρά των ανοιχτών αγορών! Το σημαντικότερο όμως είναι ότι οι τιμές πώλησης στη δημοπρασία δεν περιλαμβάνουν το κόστος επένδυσης το οποίο επωμίζεται εξ ολοκλήρου η ΔΕΗ. Επίσης, μέσω των δημοπρασιών η ΔΕΗ χάνει και για την ακρίβεια παραχωρεί στους ιδιώτες τις πιο ανταγωνιστικές, από άποψη τιμής, εισροές στο δίκτυό της, που οδηγούσαν σε μείωση την τελική τιμή και το περιθώριο κέρδους της σε ένα αξιοπρεπές επίπεδο. Απόντων αυτών το κέρδος μειώνεται…

Ανανεώσιμες πηγές …κέρδους

Μείωση στα κέρδη της ΔΕΗ επέφεραν και οι ΑΠΕ, όπως από το βήμα της Βουλής αναγνώρισε ακόμη και ο βουλευτής της ΝΔ Ιάσων Φωτήλας στις 29 Σεπτεμβρίου κατά τη συζήτηση επίκαιρης ερώτησης του κόμματος του σχετικά με τη ΔΕΗ. Ο λόγος γίνεται ειδικότερα για τη χρέωση προμηθευτή που κοστίζει στη ΔΕΗ κάθε χρόνο 300 εκ. ευρώ. Είναι το χαράτσι που καταλήγει στους ιδιώτες επενδυτές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας οι οποίοι για κάθε MWh πληρώνονται με 250 ευρώ, όταν όπως κατήγγειλε η ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ η ακριβότερη MWh που μπαίνει στην αγορά δεν ξεπερνά τα 150 ευρώ.

Το χαράτσι δε, ξεκινάει από τους καταναλωτές που το πληρώνουν μέσω του ΕΤΜΕΑΡ (Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων) το οποίο όπως καταγγέλλει η τριτοβάθμια ομοσπονδία «έχει αυξηθεί κατά 9.500% (από 0,30 ευρώ/MWh σε 30 ευρώ/MWh)». Έχει συμβεί έτσι το αδιανόητο: η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής να έχει συμβάλει στην ενεργειακή φτώχεια και στη δημιουργία ενός κρατικοδίαιτου κλάδου, που επιβιώνει μέσω των επιδοτήσεων και σε βάρος της ΔΕΗ!

Αποτέλεσμα των σημαντικότατων αυξήσεων στα τιμολόγια της ΔΕΗ (στα οποία συμπεριλαμβάνεται και το χαράτσι του ΕΤΜΕΑΡ) είναι και τα ανεξόφλητα τιμολόγια που ανέρχονται σε 2,4 δισ. ευρώ, αποτελώντας μια ανοιχτή πληγή για την επιχείρηση. Επίσης, είναι μια μικρογραφία της γενικότερης στάσης πληρωμών στην οποία οδηγούνται οι πολίτες όσο αυξάνονται τιμολόγια, φόροι, κ.α. την ίδια ώρα που μειώνονται μισθοί και συντάξεις.

Αντί όμως η διοίκηση της ΔΕΗ να προτείνει μια πολιτική μείωσης των τιμών ώστε αν όχι να εκλείψει τουλάχιστον να περιορισθεί το φαινόμενο των απλήρωτων λογαριασμών κινείται στην κατεύθυνση μείωσης των 692.000 ωφελούμενων του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου μέσω του συνυπολογισμού κριτηρίων που αφορούν την περιουσία και τις καταθέσεις. Υπολογίζουν έτσι ότι θα πετάξουν έξω το 15% των δικαιούχων κι εύκολα μπορούμε να προβλέψουμε ότι τα απλήρωτα τιμολόγια θα αυξηθούν!

Το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της ΔΕΗ θα βάλει η πώληση μονάδων και πελατών. Το μερίδιο αγοράς της ΔΕΗ ανέρχεται στο 83%, ενώ ο στόχος των πιστωτών μέχρι το τέλος του έτους είναι να φτάσει το 75,24% (διαφορετικά θα αναγκαστεί να πουλήσει επιπλέον ποσότητες στις δημοπρασίες, εγγράφοντας κατά συνέπεια ζημιές) και μέχρι το 2020 στο 50%. Κι επειδή οι ιδιώτες πάροχοι αδυνατούν να πείσουν τους καταναλωτές να εγκαταλείψουν τη ΔΕΗ, ειδικά μετά την έκπτωση 15% που ανακοίνωσε για τους συνεπείς πελάτες της (προκαλώντας την μήνιν των ανταγωνιστών της), η διοίκηση της επιχείρησης πρότεινε να βγάλει στο σφυρί 500.000 πελάτες της, βοηθώντας έτσι τους ιδιώτες, μιας και μόνοι τους αδυνατούν! Πρέπει να ομολογήσουμε ότι ποτέ άλλοτε η δημιουργία μιας ιδιωτικής αγοράς δεν απαίτησε τόσο κρατική βοήθεια.

Καταστροφικός ρόλος της ΕΕ

Με «εξωτερική βοήθεια» και άφθονο καταναγκασμό θα δημιουργηθούν συνθήκες ανταγωνισμού και στην παραγωγή. Αν κάποιος περιμένει να δημιουργήσουν οι ιδιώτες δικά τους λιγνιτικά ή υδροηλεκτρικά εργοστάσια και να επιχειρήσουν να ανταγωνιστούν τη ΔΕΗ θα διαψευσθεί, όπως διαψεύσθηκε όποιος πίστευε ότι αρκούσε να επιτραπεί στους ιδιώτες η πώληση ενέργειας για να τους επιλέξουν τα νοικοκυριά…

Εδώ, ο «από μηχανής νεοφιλελεύθερος θεός» ακούει στο όνομα της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που έχει συντάξει τη δική της λίστα με λιγνιτικές μονάδες (που δεν υπακούει μόνο στο ποσοστό του 40% τη συνολικής λιγνιτικής παραγωγής αλλά επίσης είναι νέες και με μεγάλη διάρκεια ζωής) οι οποίες απαιτεί να πουληθούν σε ιδιώτες. Πρόκειται για πραγματικά αποκαλυπτήρια, δεδομένου ότι ελάχιστες φορές μέχρι τώρα η ίδια η ΕΕ αναλάμβανε να εμπλακεί τόσο ενεργά και άμεσα στη διάλυση μιας δημόσιας επιχείρησης και στη στήριξη ιδιωτών…

Απέναντι στον αργό θάνατο που επιφυλάσσουν για τη ΔΕΗ οι δημοπρασίες, οι ανανεώσιμες πηγές, οι ανεξόφλητοι λογαριασμοί και η πώληση μεριδίων αγοράς και μονάδων παραγωγής πολλοί εμφανίζουν ως σωτηρία το σχέδιο της «μικρής ΔΕΗ», που προέβλεπε την απόσπαση και πώληση του 30% της μονάδας (παραγωγή, πελάτες, προσωπικό, κοκ). Και τότε όμως θα έμενε στο δημόσιο το πιο προβληματικό κομμάτι των μονάδων παραγωγής (πχ γερασμένες με σύντομη ημερομηνία λήξης) και των καταναλωτών (αυτοί που χρωστούν τα 2,4 δισ. ευρώ…) οδηγώντας στο τέλος της ημέρας τη ΔΕΗ σε χρεοκοπία…

Έστω και τώρα δεν είναι αργά να αντιληφθούν όσοι εμπλέκονται στην παραγωγή της ενέργειας ότι η περιβόητη απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας έφερε μαζί της την κλιμακούμενη ενεργειακή φτώχεια (ήδη μετρήσαμε τον πρώτο νεκρό της φετινής χρονιάς από αναθυμιάσεις μαγκαλιού στις 29 Σεπτεμβρίου στη Λίμνη Πλαστήρα) και τη χρεοκοπία της ΔΕΗ.

Η συνέχιση της πορείας ιδιωτικοποίησης θα οξύνει αυτή την κατάσταση σε βάρος των συνθηκών ζωής εκατομμυρίων και των δημόσιων οικονομικών. Στόχος δεν μπορεί να είναι άλλο πια η απελευθέρωση όσο αποδεδειγμένα αυτή οδηγεί στο θάνατο και τεράστιες ζημιές. Στόχος δεν μπορεί να είναι άλλος από την ενεργειακή κυριαρχία και την εξασφάλιση σε όλο τον πληθυσμό φθηνής και καθαρής ενέργειας. Όλα τα υπόλοιπα οξύνουν τις παλιές και δημιουργούν νέες κοινωνικές αντιθέσεις!