_.

Γιώργος Χριστάκος, 2 Μαρτίου 2024

Για πέντε αιώνες η δυτική ηγεμονία υποστήριζε ένα κόσμο κτισμένο γύρω από παγκόσμια “ιδανικά”, που η ίδια είχε θεσπίσει και που διαμόρφωναν ένα σύστημα ανεπτυγμένων κρατών (π.χ. Βρετανία) και υπανάπτυκτων κρατών (π.χ. Ινδία), όπου τα πρώτα είχαν το δικαίωμα αλλά και την ευθύνη να κυριαρχούν στα δεύτερα. H προτεσταντική ηγεμονία λειτουργούσε μέσω της επιβολής συγκεκριμένων κανόνων που της παρείχαν τη νομιμότητα στην υπονόμευση της ανεξαρτησίας των άλλων και τη λεηλασία των φυσικών πόρων τους.

Μεταψυχροπολεμικά, οι ΗΠΑ επικράτησαν πλήρως και προώθησαν διφορούμενες αντιλήψεις περί “ανθρωπίνων δικαιωμάτων” και “δημοκρατίας”. Εάν ένα κράτος δεν υιοθετεί αυτές τις αντιλήψεις, τότε η ηγεμονία έχει το δικαίωμα αλλά και την ευθύνη να επέμβει! Αυτή είναι η περίφημη ρητορική του “Κήπου και της Ζούγκλας” που επικαλέσθηκε ο επίτροπος της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ. Οι πολιτισμένοι ανήκουν στον “κήπο” και είναι δικαίωμα και καθήκον τους να επεμβαίνουν στη “ζούγκλα” των υπανάπτυκτων. Είναι μια ρητορική που έχει τις ρίζες της στην αποικιοκρατία.

Ο ΝΑΤΟϊκός επεκτατισμός υπήρξε ένα σημαντικό συστατικό της αμερικανικής ηγεμονίας, η εδραίωση της οποίας αποτελούσε το θεμέλιο για μια νεοφιλελεύθερη δημοκρατική ειρήνη, όπως τη φαντάζονταν οι ελίτ της Ουάσιγκτον. Οι ΗΠΑ είναι το κέντρο εξουσίας που ηγείται της συλλογικής Δύσης. Η παγκόσμια τάξη είναι κάτι για το οποίο υπάρχει συναίνεση: όλοι (ΗΠΑ, ΕΕ, ΝΑΤΟ) τονίζουν την ανάγκη τήρησης της “διεθνούς τάξης βασισμένης σε κανόνες.” Βέβαια, η βασική επιδίωξή τους είναι η εξασφάλιση του “στρατηγικού πλεονεκτήματος” που σιγουρεύει την επιτυχία των στόχων τους σε μια αντιπαράθεση, έχοντας προηγουμένως επηρεάσει προς όφελός τους την δυναμική της αντιπαράθεσης και μεγιστοποιήσει τα πλεονεκτήματά τους σε όλα τα επίπεδα.

Τις ημέρες μας, η αδυναμία αποτελεσματικής ανάμειξης των ΗΠΑ σε πολλαπλά πολεμικά μέτωπα, και η διαμόρφωση εξισορροπητικών συμμαχιών εναντίον τους (βλέπε αμερικανικές εμπειρίες σε Συρία, Ουκρανία, Αφγανιστάν κλπ.) έρχονται σε αντίθεση με τον γεωπολιτικό ορισμό μιας ηγεμονικής δύναμης ως «του μοναδικού δρώντος σε ένα παγκόσμιο μονοπολικό σύστημα, στο οποίο επικρατεί κατά αποφασιστικό τρόπο, αποκλείοντας τη διαμόρφωση κάθε αντίπαλης εξισορροπητικής συμμαχίας».

Συνεχίστε την ανάγνωση, εδώ.

Πηγή: slpress.gr