Στ. Λυγερός, 25 Αυγούστου 2019

Είναι πλέον κοινός τόπος ότι η κρίση έχει επηρεάσει τον τρόπο που οι πολίτες της Γηραιάς Ηπείρου αντιμετωπίζουν την ευρωπαϊκή ενοποίηση και ειδικότερα το εγχείρημα του κοινού νομίσματος. Η ευρωαισιοδοξία των προηγούμενων δεκαετιών ανήκει πλέον στο παρελθόν. Την έχει αντικαταστήσει μία αμφισβήτηση, η οποία εδώ και χρόνια έχει προσλάβει όχι μόνο πολιτικά, αλλά και ιδεολογικά χαρακτηριστικά. Το διαπιστώνουμε όπου και όποτε γίνουν εκλογές στη Γηραιά Ήπειρο και αναμένεται αυτή η τάση να επιβεβαιωθεί στις ευρωεκλογές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι άλλοτε πρωταθλητές στον ευρωπαϊσμό Ιταλοί.

Η αμφισβήτηση του ευρωπαϊκού οράματος, ο νέου τύπου ευρωσκεπτικισμός, εκδηλώνεται –με ειδική μορφή– και στις χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα. Είναι, όμως, πιο έντονος στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, επειδή είναι αυτές που υφίστανται πολύ πιο επώδυνα τις επιπτώσεις της μονοδιάστατης λιτότητας, την οποία επιβάλει το ευρωιερατείο. Πρώτη η Ελλάδα, η οποία ενώ τυπικά συνεχίζει να είναι ισότιμο μέλος της Ευρωζώνης, στην πραγματικότητα έχει περιέλθει σε καθεστώς μεταμοντέρνας αποικίας στο πλαίσιο μίας Ένωσης που λειτουργεί πλέον με άτυπο αφεντικό και άτυπη ιεραρχία.

Η εξέλιξη αυτή δεν ήταν αναπόφευκτη λόγω της εσωτερικής οικονομικής ανισορροπίας και του χρέους των αδύναμων κρίκων. Ούτε αποτέλεσμα μόνο της ισχύος και της αποφασιστικότητας του Βερολίνου, το οποίο κατέχει δεσπόζουσα θέση στους κόλπους του ευρωιερατείου. Η κατάσταση θα ήταν διαφορετική εάν οι κυβερνήσεις της ευρωπαϊκής περιφέρειας είχαν συντονισθεί για να ορθώσουν ανάστημα στα Ευρωπαϊκά Συμβούλια και στο Ευρωκοινοβούλιο. Αντ’ αυτού, λόγω και της στάσης των τοπικών αρχουσών ελίτ, οι μεν χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας εξωθήθηκαν προς την οικονομική και κοινωνική παρακμή, η δε Ενωμένη Ευρώπη –δια της διολισθήσεως– μεταλλάχθηκε σε “γερμανική Ευρώπη”.

Το σύνδρομο της εξάρτησης

Ο τρόπος που ειδικά οι ελληνικές μνημονιακές κυβερνήσεις και ευρύτερα οι εγχώριες άρχουσες ελίτ αντιμετώπισαν την κρίση ανέδειξε το σύνδρομο εξάρτησής τους. Έδωσε, μάλιστα, και το κακό παράδειγμα στις υπόλοιπες άρχουσες ελίτ της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Είναι σκάνδαλο ο τρόπος, με τον οποίο οι κυρίως υπεύθυνοι για την κατάντια της Ελλάδας κατέφυγαν στην αγκαλιά των ξένων κηδεμόνων και από εκεί κατηγορούσαν τους απλούς πολίτες. Όχι ότι η ελληνική κοινωνία ήταν αθώα, αλλά, όπως πάντα, “το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι”.

Η βιτρίνα του ευρωπαϊσμού και του εκσυγχρονισμού των εγχώριων αρχουσών ελίτ συνήθως κρύβει το δίδυμο του ιδεολογικού μεταπρατισμού και του μετέωρου κοσμοπολιτισμού. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ευρωπαϊκό επαρχιωτισμό, ο οποίος αντανακλά πλέγματα κατωτερότητας και τάσεις στρουθοκαμηλισμού που εμποδίζουν την ισότιμη συμμετοχή της Ελλάδας στη διαμόρφωση του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι.

Όταν εκδηλώθηκε η κρίση, ο ευρωπαϊκός επαρχιωτισμός των εγχώριων αρχουσών ελίτ προσέλαβε διαστάσεις υποτέλειας. Το σύνδρομο εξάρτησης τις ώθησε να υιοθετούν πολιτικές που έχουν ευρωπαϊκό περιτύλιγμα, ακόμα κι αν αποσαθρώνουν την εγχώρια οικονομία και υποθηκεύουν την εθνική κυριαρχία. Οι κατά κανόνα υποτονικές κοινωνικές αντιδράσεις επιτρέπουν στις άρχουσες ελίτ να χρησιμοποιούν την κρίση όχι για να επιβάλλουν επιβεβλημένες μεταρρυθμίσεις με γνώμονα την ανάπτυξη και την κοινωνική ισορροπία, αλλά για να προωθήσουν μέτρα με ιδιοτελές ταξικό πρόσημο.

Όταν όμως ταπεινώνεις κοινωνίες, όταν de facto ακυρώνεις την εθνική κυριαρχία των αδύναμων κρίκων κι όταν επιβάλεις μονοδιάστατη λιτότητα που υποσκάπτει την επιβίωση των λαϊκών τάξεων, ακόμα και στις χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα, τότε σπιλώνεις την ευρωπαϊκή ιδέα και ναρκοθετείς το ενοποιητικό εγχείρημα. Καταδεικνύει, μάλιστα, έλλειψη ιστορικής συνείδησης και πολιτικό θράσος το γεγονός ότι οι βασικοί υπεύθυνοι κουνάνε το δάκτυλο στις κοινωνίες για τη ραγδαία ανάπτυξη του νέου τύπου ευρωσκεπτικισμού και την άνοδο αντισυστημικών κομμάτων, κυρίως με εθνικιστικό-ακροδεξιό πρόσημο.

Πηγή: slpress.gr