Αλκιβιάδη Κωνσταντίνου Κεφαλά , 2015

Οι μάζες από τρεις απόψεις αξίζουν ένα βλέμμα: ως δυσδιάκριτα αντίγραφα μεγάλων ανθρώπων, ως αντίσταση εναντίων των, και ως όργανα των. (Friedrich Nietzsche).
Η μάζα χαρακτηρίζει ένα σύνολο διαφορετικών ατόμων που κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες αντιδρούν με ένα καθορισμένο τρόπο, εντελώς διαφορετικό από αυτόν που θα αντιδρούσαν ατομικά. Ο πολίτης εντός της μάζας κυριεύεται από ένστικτα και συμπεριφορές που ατομικά θα περιόριζε. Η ανωνυμία και η ανευθυνότητα της μάζας οδηγεί ακόμα και τα λογικά άτομα στον συλλογικό ανορθολογισμό, την βία και την παράνοια. Οι μάζες, ισχυρίζονται οι κοινωνιολόγοι, διαδραμάτισαν καταλυτικό ρόλο στο εκάστοτε ιστορικό γίγνεσθαι, επειδή η ασυνείδητη δράση της υποκατέστησε την συνειδητή δραστηριότητα των ατόμων. Βεβαίως, πάντα η θέση των μελετητών απέναντι στην μάζα, είτε αυτοί τοποθετούνται θετικά είτε αρνητικά, προϋποθέτει μία αποστασιοποιημένη κριτική διακριτής ατομικής υπεροχής, ως λογικού επακόλουθου του «διακριτού» από το «ανεπεξέργαστο». Η μάζα όμως προϋποθέτει νομοτελειακά και την ύπαρξη του ηγέτη ή της ηγετικής ομάδας (ελίτ), η οποία χειρίζεται την μάζα και επικοινωνεί μαζί της απρόσωπα μέσω της προπαγάνδας.

(more…)